Çocuk Ürolojisi Uzmanı Prof. Dr. Berk Burgu, çocuklarda gece yatak ıslatmanın tedavi edilebilir bir hastalık bulunduğunu söyleyerek, “Tıbben 5 yaştan sonrasında gece yatak ıslatma düzgüsel kabul edilmiyor” dedi. Peki, gece yatak ıslatmanın tedavisi var mı?
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Berk Burgu, çocuklarda gece yatak ıslatmanın sık yaşanılan bir sorun ve tanımında da yaşa bağlı bir durum bulunduğunu söylemiş oldu. Burgu, 5 yaşından büyük çocuklarda tekrarlayıcı bir durum bulunduğunu belirterek, “Minimum 6 ay süreyle tekrarlayan durumda olan gece işemelerine gece yatak ıslatma ya da enürezis deniliyor. 6-7 yaşındaki evlatların yüzde 15’i gece yatağı ıslatan çocuklardır. Oldukça sık görülen bir problemdir. Bu evlatların yüzde 15’i kendi kendine bir yıl içinde kuru kalıyor doğrusu 6-7 yaşta yüzde 15, ertesi yılda da yüzde 15 azalarak gidiyor. Ergenlikten sonrasında yüzde 1 oranında insidansı var. 100 tane altını kaçıran çocuğun 1 tanesi buluğluk sonrası altına kaçırmaya devam ediyor. 5 yaşına kadar gece yatağını ıslatan evlatları düzgüsel kabul ediyoruz. Dolayısıyla 3-4 yaşlarında bir çocuğun gece yatağını ıslatması tıbben bir problem değil. Hela eğitimi göreceli bir şey. Gündüz kuruluğu ilkin kazanılıyor, ondan sonra gece kuruluğu kazanılıyor. Tıbben 5 yaştan sonrasında gece yatak ıslatma düzgüsel kabul edilmiyor” diye konuştu.
‘GECE YATAK ISLATMANIN TEDAVİSİ MÜMKÜN’
Burgu, çocuklarda gece yatak ıslatmanın tedavi edilebilir bir durum bulunduğunu ifade ederek, şunları söylemiş oldu:
“Gece yatak ıslatmak ruhsal değil, gelişimde bir gecikme bulunduğunun göstergesidir. Tedaviye ilk olarak kolay tedbirlerle başlıyoruz. Gece sıvı ve tuz alımını kısıtlamak, kesinlikle idrarını yapmış olup uyumasını sağlamak, uykunun ilk 1-2 saati içinde bir ihtimal 1 kere uyandırmak başlangıçta kullanılan tedavilerdir. Esasen çoğunlukla bizim gördüğümüz hastalar bu tarz şeyleri uygulamış olarak geliyor. Fakat başarı oranı yüzde 10-15 benzer biçimde doğrusu oldukça yüksek bir başarı sağlayamıyoruz. İdrar miktarını azaltan vücudumuzda normalde olan bir maddenin benzerini vererek gene idrar miktarını azaltmak yada mesane doluluğuna karşı uyanma refleksi oluşturan alarm cihazları tedavisi ilk basamak tedavilerdir ve başarı oranları benzerdir. Ailenin tercihine, çocuğun bu rahatsızlıktaki idrar kaçırma sıklığına ve ailenin uyumuna bakılırsa ikisi de tercih edilebilir” dedi.
‘ÇOCUĞU BU YOLDA MOTİVE ETMEK LAZIM’
Gece yatak ıslatan evlatların cezalandırılmalarının kesinlikle doğru olmadığını ifade eden Burgu, “Bu durum fazlaca büyük oranda ruhsal bir nedenden değil, doğrusu çocuk bunu isteyerek yapmıyor. Ailesiyle size gelen bir çocuk kesinlikle bundan utanarak, anne-babanın arkasına saklanarak bir çok süre muayene odasına giriyor. O yüzden mutsuz olduğu bir mevzuda evladı cezalandırarak bir noktaya varmanız mümkün değil. Kesinlikle çocuğun ailesinde anne-baba tarafında yada her ikisinde de bir yerlerde vaktiyle gece yatağını ıslatan bir aile bireyi bulunduğunu fakat şu an gece yatağını ıslatmadığını ve bu işin düzeldiğini söylemek ve çocukla kontakt oluşturmak lazım. Burada aile size şikâyet eden olarak geliyor fakat aslen unutmamak lazım ki buradaki sorun, çocuğun yaşamış olduğu büyük bir sorun. O yüzden kesinlikle bu yolda onu kazanmak ve motive etmek lazım” diye konuştu.
‘GECE İDRAR KAÇIRAN ÇOCUKLARIN YÜZDE 85’İNİN GÜNDÜZ HİÇBİR ŞİKÂYETİ YOK’
Gece yatak ıslatma durumunun ne ailenin ne de çocuğun elinde olan bir durum bulunduğunu kaydeden Burgu, şunları söylemiş oldu:
“Ortalama yüzde 85’i doğrusu büyük çoğunluğu hiçbir süre kuru süreci olmamış, doğduğundan itibaren tertipli olarak yatağını ıslatan doğrusu kuruluğu kazanamamış çocuklar. Dolayısıyla bu grup içinde aslen bir gelişmenin yavaşlığı var. Bu şekilde bir hasta grubunda asla bilgili yapılmış, çocuğun kendi isteğiyle yapmış olduğu bir durum olmadığını, nitekim ailenin de burada bir tesirinin olmadığını yine belirtmek lazım. Sınırı olan bir grup hastada ise, öncesinden kazanılmış bir gece kuruluğu olmasının ve peşinden 6 ay bir kuruluk, ondan sonra ikincil yine altına kaçırmalar gördüğümüz yüzde 15’lik bir grup var. Bu grupta bir ihtimal bir miktar ruhsal etkenler olabilir. Aslına bakarsak biz gece yatak ıslatmaları çoğu zaman izole bir sorun olarak görüyoruz. Doğrusu gece idrar kaçıran evlatların yüzde 85’inin gündüz hiçbir şikâyeti yok. Okulda yada dışarda tuvaletle ilgili bir problemleri yok. Pantolonlarını ıslatmıyorlar yada büyük gündüz problemleri yok. Yüzde 15’lik azca bir grupta ise, gene gündüz şikâyetleri de var. İdrar tutma, idrarını öteleme, gündüz kaçırmaları benzer biçimde…
Bu grup hastalardan hela alışkanlığının düzene sokulması doğrusu sizin hem çocuğunuzda hem gece hem gündüz problemleri var ise, gece problemi izole ve tek semptom değilse, o süre gündüzde wcye belirli çoğunlukla gitmesini sağlamak yada mesaneyi boşaltmayı rutine bindirmek önemlidir. Onun haricinde çoğunluğu oluşturan yalnız gece semptomu olan çocuklarda aileyle ya da çocukla bir ilgisi bir çok süre yok. Gece idrar kaçırmalarının büyük çoğunluğu bir gelişim geriliğidir. Psikolojinin bunda bir tesiri yoktur. Sadece kuruluğu yakalamış fakat ondan sonra gece ıslatmaları ikinci kez süregelen bir grup hastada bir ihtimal ruhsal bazı nedenler olabilir. Gece yatak ıslatma ruhsal bir sorun değil.”
‘YAŞAM KALİTESİNİ CİDDİ BOZAN PROBLEMLER YARATIYOR’
Burgu, ailelerin ne süre hekime başvurması gerektiği ile ilgili olarak şunları belirtti:
“Ilkin evde kolay tedbirler alınmalı. Sadece bu yaşam standardını eğer ciddi bozuyorsa, aile ile çocuğun ilişkisini bozuyorsa ve en önemlisi çocuğun psikolojisini bozuyorsa o süre doktora başvurmak lazım. Şunu bilmek lazım; gece yatak ıslatmanın sebebi ruhsal değil, fakat aslen bu sorun sonuçta çocuklarda ciddi bir öz benlikte problem yaratabiliyor. O yüzden yaşam standardını etkiliyorsa kesinlikle doktora başvurulmalı. Birlikte birlikte rol alan gündüz semptomları da var ise başvurmak lazım. Tedavilere karşın dirençli olgular var ise doktora başvurmak gerekir. Dolayısıyla paniklemeden ilkin basamak basamak ev içinde bazı tedbirler alınmalı fakat dirençliyse ve söylediğim bulgular eşlik ediyorsa hekime başvurulmalı. Gece idrar kaçırma çocuğun kendiyle barışıklığını, yaşam standardını ciddi bozan problemler yaratıyor. Yoksa gece yatağını ıslatan bir çocuğa daha fazlaca idrar yolu enfeksiyonu geçiriyor benzer biçimde bir şey söylememiz doğru değil fakat öz itimatı anlamında kesinlikle yaşam kalitesinin artırılıp çocuğun düzgüsel toplumsal hayatına kazandırılması lazım. Sporcu bir çocuk düşünün turnuvaya, kampa gidecek başarı göstermiş bir sporcu fakat dostlarıyla buna gidemiyor, kuzenleriyle, akrabalarıyla duracak kalamıyor. Dolayısıyla bu yaşamdan koparmamak adına evlatları bir an ilkin öz güvenlerini sağlamak adına tedavi etmek lazım.”
Milliyet / PembeNar
