Ayak mantarı, ayak tabanlarını ve ayak parmakları arasındaki cildi etkileyen, iltihaplı bir cilt enfeksiyonudur.
Aynı zamanda, atlet ayağı olarak da bilinmesinin nedeni sıklıkla sporcu insanlarda yaşanmasıdır. Oldukça yaygın olan bir mantar enfeksiyonu da olsa, altta yatan diğer bir neden yüzünden gelişip gelişmediğini anlamak için testler yapılması gerekebilmektedir.
Ayak mantarı neden olur? Ayak mantarı genellikle, cilt, saç ve tırnaklarda bulunan bir protein olan keratin ile beslenen bir mantar enfeksiyonudur. Bu mantar türü nemli ve sıcak ortamlarda üremektedir. Ayakların sıcak ve nemli ortamlara çok sık maruz kalması, bu mantar türünün ayaklarda kolayca gelişmesine yol açmaktadır.
Tinea pedis, ayak mantarının tıbbi ismidir. Sporcuların ayak mantarına daha çok maruz kalmasının nedeni ise bu mantar türünün spor salonları, soyunma odaları, yüzme havuzları, ortak duşlar, pedikür salonları, kirlenmiş çoraplar ve giysiler de dâhil olmak üzere birçok yüzeyden kolayca yayılabilmesidir. Diğer yandan, mantar kişiden kişiye doğrudan temas yoluyla da geçebilmektedir.
Ayak mantarı geliştiren insanların yalın ayak bir şekilde yürümesi, zemin üzerinden mantarın yayılmasına yol açmaktadır. Bazı insanlar mantar enfeksiyonu geliştirmeye daha yatkın olabilirken, diğerleri bu tür enfeksiyonlara karşı daha dirençli olabilmektedir. Bu durum altta yatan diğer tetikleyici faktörlerle açıklanabilmektedir.
Ayak Mantarı Geliştirme Riskini Artıran Faktörler
Bazı faktörler ayak mantarı geliştirme riskini artırmaktadır. Bu faktörleri şöyle sıralamak mümkündür:
Genetik Faktörler
Genetik faktörlerin, bazı kişilerde ayak mantarı geliştirme riskini artırabileceği düşünülmektedir. Ayak mantarının aile içinde yaygın olması durumunda, sizin de bu mantarı geliştirmeye karşı daha eğilimli olmanız söz konusu olabilmektedir.
Dermatit
Dermatit, bir cilt rahatsızlığı durumudur ve cildin kızarık bir görüntü almasına yol açmaktadır. Ayağınızda dermatit belirtileri varsa, mantar enfeksiyonu geliştirme riskiniz de artabilmektedir.
Aşırı Terleme
Bazı insanların ter bezleri hiperaktif olabilmektedir. Bu durumda, kişi çok daha fazla terlemektedir. Ayakların terlemesi, ayak mantarının gelişimi için uygun bir ortam hazırlamakta ve gelişen mantarın kolaylıkla yayılmasına neden olmaktadır.
Ter bezlerinin aşırı çalışması hiperhidroz olarak bilinmektedir ve nedenini tanımlamak her zaman mümkün olamamaktadır. Bununla birlikte, kalp rahatsızlığı, kanser, menopoz, anksiyete ve hipertiroidi gibi durumların aşırı terlemeye neden olabileceği de bilinmektedir.
Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması
HIV gibi ciddi hastalıklar ve bazı ilaçların kullanımı, bağışıklık sistemini zayıflatabilmektedir. Zayıflamış olan bağışıklık sistemi, kişiyi mantar enfeksiyonlarına karşı savunmasız bırakabilmektedir.
Kan Dolaşımı Sorunları
Diyabet veya periferik arter hastalığı nedeniyle, özellikle bacaklarda kan dolaşımı sorunları yaşanıyorsa, ayak mantarı geliştirme riski yükselebilmektedir.
Bazı Spor Aktiviteleri
Bazı spor aktiviteleri, ayak mantarına neden olan mantarlarla temas etme riskini artırmaktadır. Örnek vermek gerekirse, yüzme ve koşma sporları ayak mantarı gelişimi için elverişli bir ortam hazırlayabilmektedir.
Ayakkabı Seçimi
Hava almayan ayakkabıları uzun bir süre boyunca giyen kişilerde ayak mantarı geliştirme riski artabilmektedir. Bu nedenle, uzun süre boyunca ayakkabı giymek zorunda kalıyorsanız, hava alabilen ayakkabıları tercih etmekte fayda vardır.
Ayak Mantarı Nedir?
Tinea pedis ya da atlet ayağı olarak da bilinen ayak mantarı, genellikle ayak parmaklarının arasında gelişen bir mantar enfeksiyonudur. Çoğu zaman, hava almayan ayakkabıları çok sıklıkla giyen ya da ayakları çok terleyen insanlarda görülmektedir.
Ayak mantarı belirtileri arasında genellikle kaşıntı, batma ve yanmaya neden olan kabarcıklı döküntüler bulunmaktadır. Diğer yandan, ayak mantarı oldukça bulaşıcıdır ve kirli zeminler, havlular veya kıyafetler yoluyla kolayca yayılabilmektedir.
Ayak mantarını tedavi etmek için genellikle antifungal ilaçlar kullanılmaktadır, ancak enfeksiyon tekrarlama eğilimi göstermektedir. Bazı durumlarda, tedaviye reçeli ilaçlar da dâhil edilebilmektedir.
Ayak Mantarı Tedavisi
Ayak mantarı nasıl geçer? Ayak mantarını önlemenin en iyi yolu ayakları kuru tutmaya özen göstermektedir. Bununla birlikte, ayak mantarı gelişmesi durumunda, düzenli olarak ayak hijyenine dikkat etmek ve antifungal ilaçlar kullanmak durumu kontrol altına almaya yardımcı olabilmektedir.
Ayak mantarını önleme ve tedavi etme yöntemlerinden bazıları ise şunlardır:
Ayakları antibakteriyel bir sabunla yıkayın.
Duş veya banyo yaptıktan sonra ayaklarınızı iyice kurutun.
Aşırı nemi absorbe etmek için mantar önleyici tozlar ve kremler uygulayın.
Çoraplarınızı sık sık, özellikle egzersiz veya terleme sonrasında değiştirin.
Ortak duşlar veya havuzlar kullanırken veya spor salonuna giderken kauçuk sandaletler giyin.
Ayak Mantarı İçin Hangi Doktora Gidilir?
Ayak mantarı teşhisi ve tedavisi için dermatoloji (cilt hastalıkları uzmanlığı) bölümüne başvurulmaktadır.
faydalarizararlari.com
