Bir çocuğun yetenekli veya yüksek entelektüel kapasiteye sahip olup olmadığını anlamak için bir uzmana danışmalısınız. Bununla birlikte, ebeveynler de birtakım önemli işaretleri tespit edebilir ve çocuğa, tam potansiyeline ulaşma yolunda destek olabilir.
Yetenekli bir çocuk, gerçeği farklı bir biçimde anlar ve işler. Ne yazık ki, yüksek entelektüel kapasitesi, onu çevreleyen dünya tarafından yanlış anlaşılmasına yol açabilir.
Yüksek akademik performansa sahip ya da erken yaşta çok sayıda ve çeşitli bilgileri kavrayabilen bir çocuk bazıları tarafından yetenekli olarak kabul edilir. Ancak, durum her zaman bu şekilde değildir. Bazen, çocuğun becerileri, buna uygun eğitimi gerektiren kabiliyet ve yetenekleri içerir; çocuk, ancak bu şekilde tam potansiyeline ulaşabilir ve kendisine ve topluma fayda sağlar.
Bununla birlikte, çocukların mutlu olmaları da çok önemlidir. Bu bağlamda, çocuklarının yetenekli olup olmadığını anlamada ebeveynlerin rolü büyüktür.
Yetenekli bir çocuk olmak ne anlama geliyor?
Söz konusu yüksek entelektüel kapasite olduğunda, çocukları “yetenekli” olarak adlandırmak giderek daha yaygın hale geliyor. Bu kavram belirli becerileri, yetenekleri ve erken entelektüel gelişimi kapsar.
Bununla birlikte, söz konusu kavramın daha basit ve anlaşılır olan tanımında, yetenekli bir çocuğun, genellikle, 130’a eşit ya da daha büyük bir IQ’ya sahip olduğunun altı çizilir.
Yetenekli bir çocuk olmak, üstün bir zekaya sahip olmak demektir. İyi bir akademik performans sergileyen, sanatta ve sporda çok yetenekli olan ya da erken yaşta konuşmayı öğrenen bir çocuğun mutlaka yetenekli olduğu söylenemez.
Bir Çocuğun Yetenekli Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Birçok ebeveyn, diğerlerinden farklı bir çocuğa sahip olmanın zorlayıcı bir deneyim olduğunu ileri sürüyor. Ne kadar denerseniz deneyin, bir çocuğun kendi yaşlarında ortalama bir çocuk modeline uygun davranmadığını ve tepkiler vermediğini anlamak zordur.
Aslında, yetenekli bir çocuğun çocukluk yılları zorlu geçebilir; zira, baş edebileceğinden çok daha fazla bilgi ve uyarana maruz kalmaktadır. Onu çevreleyen dünya, yeteneklerini anlaşılmaz bulup ona karşı düşmanca bir tavır takınabilir.
Yetenekli bir çocuğun gelişiminde ve mutluluğunda ebeveynlerin rolü büyüktür. Bu noktada, yetenekli çocuklarının birtakım temel özelliklerini o henüz küçükken tespit edebilmeleri büyük önem taşır.
Erken entelektüel gelişim
Yetenekli bir çocuk, erken yaşlarda entelektüel veya psikomotor gelişim yaşayacaktır. Bebeklik çağlarında, kolaylıkla uyarılabilir olmalarından ötürü ebeveynlerini zorlayabilirler.
Doğduktan sonraki ilk aylarda başlarını yükseltebilir, 45 günlükken iki farklı sesi seslendirebilir ya da ilk kelimelerini bir yaşından önce söyleyebilirler. Ayrıca, iki yaşından önce konuşmayı ya da akranlarının geri kalanından önce yazmayı öğrenebilirler.
Bu çocuklar, yaşlarına göre çok zengin ve çok geniş bir kelime dağarcığına sahiptir. Genellikle kısa ve uzun süreli hafızaları olağanüstü niteliktedir. Çok hızlı öğrenirler ve her zaman daha fazlasını öğrenmek isterler.
Duygusal ve duyusal aşırı duyarlılık
Yetenekli bir çocuk çok duygusaldır ve duyusal yetenekleri çok hassastır. Bu nedenle, duygusal yoğunlukları, verdikleri aşırı duygu yüklü tepkileri nasıl anlayacaklarını bilmeyen ebeveynlerini şaşırtabilir.
Bunlar, kolaylıkla hayal kırıklığına uğrayabilen ve genellikle büyük öfke nöbetleri geçiren çocuklar olabilir. Bu çocuklar üzücü ya da korkutucu bir film izlerken aşırı tepkiler gösterebilirler.
Birçok yetenekli çocuk, diğer varlıklarla empati kurma konusunda yüksek ve yoğun bir kabiliyete sahiptir. Bu çocuklarda depresyon ve anksiyete sıklıkla görülebilir.
Ne yazık ki, tam olarak bir açıklık getirilemeyen ekstrem duyusal duyarlılıkları hakkında hala çok az şey biliniyor. Giysilerindeki etiketler, yüksek sesler, parlak ışıklar bu çocukları kolaylıkla rahatsız edebilir.
Oldukça yaratıcı olmak
Yetenekli bir çocuk genellikle çok yaratıcıdır, çünkü gerçekliği farklı bir biçimlerde algılar. Hayal gücü çok kuvvetlidir. Duyusal algısının herkesten daha geniş olması nedeniyle, karşısına çıkan problemlere yönelik birden fazla çözüm üretebilir.
Bu tür çocuklar, otoriteyi ve kuralları, iyi açıklanmadığı ve onlara mantıklı gelmediği takdirde sorgulayabilirler. Üstün yetenekli çocuklar, olası problemlere çözüm bulmakta yetenekli oldukları kadar, ebeveynlerinin yanıtlamakta zorluk çekecekleri sorular sormakta da ustadırlar. Çok erken yaşlarda, yaşam, ölüm ya da sevgi gibi varoluşsal konular hakkında endişe duyabilirler.
Genellikle bulmaca veya yapboz gibi bilişsel oyunların tadını çıkarırlar. Ayrıca, giderek karmaşık hale gelen ve zorlaşan oyunlara ilgi duyabilirler.
Psikomotor aşırı duyarlılık
Yetenekli bir çocuğun sürekli hareket halinde olması normaldir. Zira, fazla enerjisini tüketmekte zorlanıyor olabilir. Coşkulu olan bu çocuk, fiziksel ya da bilişsel olarak aktif kalmaya ihtiyaç duyar.
Bu tür çocuklara, fazla enerjilerini, sürekli hareket halinde olarak harcadıkları için, yaygın olarak, yanlışlıkla Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) teşhisi konur.
Bununla birlikte, dikkat sorunları yaşadıkları pek söylenemez. Aksine, ilgi duydukları bir görevi yerine getirirken sergiledikleri konsantrasyon genellikle çok yüksek kapasitededir. Öte yandan, ilgi duymadıkları takdirde kolaylıkla dikkat dağınıklığı yaşayabilirler.
Evrimsel uyumsuzluk
Bu terim, psikologlar tarafından gelişimdeki düzensiz bir evrimi tanımlamak için kullanılır. Üstün yetenekli çocuklar varoluşsal konular hakkında endişe duyabilir ve bir oyuncaklarını kaybettiklerinde öfke dolu tepkiler verebilirler.
Bu gruba ait çocuklar düşünce ve hayal güçlerini kullanarak bir şeyler yapmak isteyebilir. Bununla birlikte, yaşlarının küçük olmasından ötürü ya da motor becerilerinin seviyesi onlara izin vermediğinden yapamazlar. Bu demek oluyor ki, duygusal ya da motor becerilerinin gelişimi, sahip olduğu entelektüel yeteneklere karşılık gelmeyen bir çocuğunuz olabilir. Ve bu durum çocukta ciddi manada hayal kırıklığı yaratabilir.
Yetenekli bir çocuğu nasıl eğitirsiniz?
Eğitim sistemi, bazen problemli veya bir yük olarak kabul edilen bu çocukların taleplerini karşılama kapasitesine her zaman sahip değildir. Bu da çocuğun, hem kişisel hem de akademik açıdan hayal kırıklığına uğramasına neden olur.
Karmaşık bir mizaca sahip olabilen yetenekleri çocukları yetiştirmek kolay değildir. Güçlü bir bağımsızlık anlayışına sahip bu çocukların kolaylıkla dikkatleri dağılabilir ve öz-eleştirel, mükemmeliyetçi ve rekabetçi olabilirler. Bu nedenle, aile ve okullarının aşırı derecede katı olmamaları ve gelişimlerini teşvik etmeleri gerekir.
Çocuğunuzun üstün yetenekli olup olmadığını öğrenmek için ihtiyacınız olan, bir uzman tarafından gerçekleştirilen kapsamlı bir değerlendirmedir. Bu süreç, çocuğun entelektüel katsayısı, yaratıcılığı, hayat öyküsünü ve duygusal halini içermelidir.
Bu değerlendirmelerden elde edeceğiniz sonucun ötesinde, yetenekli bir çocuğun sahip olduğu muazzam potansiyeli göz önünde bulundurarak, çocuğunuzu takdir edin ve eğitin. Bunu bir sorun değil, aksine bir lütuf olarak kabul edin.
Kaynak:https://sagligabiradim.com/bir-cocugun-yetenekli-oldugu-nasil-anlasilir/
