İnsan vardır; 4 haneli rakamları birbirleriyle kafadan çarpabilir. Ne kağıt ne kalem. İnsan vardır; bir kat aşağıdaki bekleyen arkadaşının üstüne evin camından tutsun diye buzdolabını atabilir. Hangisinin daha zeki olduğu eylemlerinin sonuçlarıyla bağlantılıdır.
4 yaşındayken akıllı telefonu açıp annanesini arayabildiği için delicesine takdir gören çocuğumuzun hayattaki tek kişisel başarısının bu olmasını istemiyorsak, bu kadar erken davranmayalım. Zeki olmak bir süreçtir. Bu sürecin bazı adımlarına göz atalım.
1- ÇABUK UYUM GÖSTEREBİLME
İnsanlığın en büyük başarısı, durmadan değişen doğa şartlarına karşı çözümler üretebilmesi ve yaşamını devam ettirebilmesidir. Hatta güçlerini birleştirip, doğaya hükmedebilmesidir. Bütün bu uyum yeteneğinin yanında asıl zeka parıltısı nerede duracağını bilmesidir. En azından bilenlere ‘zeki insan’ demek daha doğru olacaktır.
2- FARKLILIKLARI ALGILAMA
Aynı anda birçok uyaran ile karşı karşıya kalsa bile insan beyni bütün bu karmaşayı ayıklar ve renk, ses, doku, tat ve koku olarak sınıflandırabilir. Bütün bu işlem için milyonlarca yıl öncesinden gelen zeka mirasını kullanır. Bazılarımız ise bu süreci herkesten çabuk tamamlayabilir. Onların mirası kalabalık aile tarafından paylaşılmamış, ne varsa ona kalmıştır. Zeki olmak, biraz da şanstır.
3- GÜÇLÜ HAFIZA
İnsan gördüğü ya da duyduğu hiçbir şeyi unutmaz ama hepsini de hatırlayamaz. Mesele hafızamızın hangi olayları hatırlamak isteyeceği, hangilerini arka planda saklayacağıdır. Zeki insanlar, bilgiye değer verir, hafızalarını bu konuda eğitirler ve ileride ihtiyacı olabilecek bilgileri daha derli toplu saklamak konusunda uzmanlaşmışlardır.
4- İLETİŞİM BECERİSİ
Konuştuğu zaman diğer herkesin susup dinlediği insan, zeki insandır. Kelimeleri özenle seçer. Cümleleri birbiri ardına çok sağlam bir şekilde düğümler. Böylelikle aradan biri çekip alınamaz. Konu ile ilgili çok farklı detayları söyler ki merak uyandırsın. Hatasız bir gramer kullanmaya dikkat eder. Karşısındakinin sürekli bir hata arayacağını bilir. Ne yapsın gariban, başka şansı kalmadı ki!
5- ANLAMA YETENEĞİ
Olaylar arasında neden-sonuç ilişkisini iyi okuyabilmek gereklidir. Zeki insanlar için hayat bu ilişkinin sarmalları olarak ilerler. Adım atarken bir sonrakini nereye atacaklarını çok iyi bilirler. Net bir tabirle, yaş tahtaya basmazlar. O yüzden buzdolabını camdan aşağı bırakmazlar. Daha da doğrusu, buzdolabını aşağıda asla beklemezler.
