Ailelerin bir çoğu çocuklarının ders çalışmadığı için istenen başarıyı bir türlü yakalayamadığından yakınırlar. Yani ders çalışma ile başarı arasında doğrudan bir ilişkinin olduğuna dair yaygın bir kanı vardır. O halde çocuk başarılı olacaksa ders çalışmalıdır sonucuna ulaşılan bu süreçte çocuğun niçin ders çalışmadığı ve dolayısıyla başarısız olduğu ortaya konmalıdır. Peki çocuk niçin ders çalışmaz?
1. Dersler karşı olumsuz tutum geliştirmiş olabilir. Duyuşsal düzlemde derse karşı olumlu bir tavır ortaya koyamayan öğrencinin, o dersin çalışılması sürecinde de aynı isteksizliği sergilemesi. Örneğin; matematiği dinlemeyi de çalışmayı da sevmiyorum.
2. Dersin öğretmenine karşı olumsuz bir tutum edinmiş olabilir. Öğrencilerin bir çoğu dersi onu anlatan öğretmenden soyutlayamadığı için öğretmenin şahsına karşı hissettiği olumsuz duyguları, dersine karşı da yansıtabilir. Örneğin; matematikçiden de onun dersine çalışmaktanda nefret ediyorum.
3. Derse ilişkin ön bilgi eksikliği, 5. sınıfa gelmiş bir öğrencinin 3. sınıfta öğrenmesi gereken bir konuyu öğrenmediği için 5. sınıf konusunu anlamaması ve dolayısıyla bu konuyla ilgili derse çalışmak istememesi.
4. Uygun fiziksel ortamın olmayışı, bağımsız bir çalışma ortamının olmayışı ya da ortamda birden fazla çalışmayı sabote edici uyarıcının olması. Örneğin; Tv’nin olduğu odada ders çalışma vb.
5. Mükemmeliyetçilik duygusu, öğrencinin en iyiyi yakalama isteği duyması fakat potansiyeline güvenmediği için en iyiyi yapamayacağını düşünmesi ve dolayısyla çalışmaya karşı isteksizlik duyması (yetersizlik duygusu)
6. Yavaş öğrenme durumu, öğrencinin bireysel ayrılıklara dayalı olarak dersin işlenişine paralel bir kavrama gücüne sahip olmaması ve bu yüzden o dersle ilgili ödevlerin yapılmasında isteksizlik duyması (Öğrenme hızı)
7. Motivasyonu sağlama amaçlı yeterli miktarda uyaranın ortamda olmayışı, işbirlikli öğrenme algısına sahip bir öğrencinin yalnız çalıştığı bir ortamda çalışma azmini kamçılayacak onu harekete geçirecek bir öğrencinin ya da rehberin olmaması (Akran ya da yetişkin desteği eksiği)
8. Fizyolojik güçsüzlük ya da yetersizlik, yazılması gereken uzun metinlerin yazımında ince kas becerilerindeki yetersiz gelişimden dolayı öğrencinin yorulması, yazamaması ya da bu işleme karşı isteksizlik duyması. (Psikomotor yetersizlik)
9. Ebeveyn (ana-baba) tutumları, ders çalışma ya da ödev yapma azmini artırma amacıyla yapılan fakat doğru tavır belirlenemediği için istendik sonuçların ortaya çıkışını engelleyen ana-baba davranışları (Her akşam en az bir saat çalışacaksın (Otoriter ana-baba), İster çalış ister çalışma sen bilirsin (İzin verici ana-baba), Anne: Ders çalış, Baba: Dersi derste dinle. (Tutarsız ana-baba) vb.
10. Zaman sınırlamaları, öğrencininn çalışacağı içerikten habersiz, onun çalışma alışkanlıkları dikkate almadan yapılan zaman kısıtlamaları Örneğin; günde en az dört saat ders çalışmalısın.
11. Dış dünyanın çekiciliği , öğrencinin ders çalışma sürecinde ailenin ilgi çekici etkinlikler yapması, o saatlerde canlı bir maç, konser yayını olması Örneğin; sen çalışmanı bitirinciye kadar biz bir film seyredelim, dersin bittiğinde hep beraber dışarı çıkarız.
12. Uygun pekiştirecin ne olduğunun bilinmemesi ve dolayısıyla kullanılamaması, öğrencinin algı dünyasında herhangi bir karşılığı olmayan pekiştireçlerin kullanılması Örneğin; futboldan hoşlanmayan bir öğrenciye dersini zamanında yaptığında haftasonundaki derby karşılaşmasına götürüleceğinin söylenmesi (Uygun pekiştirecin bulunması için davranış analizi yapılmalıdır.)
13. Kişilik özellikleri, Öğrencinin kişilik özellikleri yeterince dikkate alınmadığı için ona uygun bir çalışma sürecinin hazırlanamaması. Örneğin; öğrenciniz içe dönükse yani duyguları hissetmeyi arayan bir öğrenciyse ona sık sık ders çalış deme yerine onun birşeyleri birlikte yapmaktan hoşlandığını, işbirliğini sevdiğini dikkate almalı ve ders çalışma ya da ödev yaptırma işlemini birlikte yapmaktan zevk alacağınız bir hale getirmelisiniz.
14. Ders içeriğinin öğrenci açısından çekici bir örgütleme dikkate alınarak hazırlanmaması, ders materyallerinin hazırlanmasında öğrencinin yaş grubunun özelliklerinin ve güncel trendlerin göz ardı edilmesi.
Çocukların ders çalısması adına neler yapılabilir?, bir sonraki yazının konusu olacak. Görüşmek ümidiyle….
