Depresyonun sonucu olarak birçok şey değişiyor. Fark etmeseniz de, depresyon beyninizi farklı yollardan etkiler. Vücudunuzun yaşadığı değişiklikler kimyasal dengesizliklerden kaynaklanıyor.
Bazen, depresyon, yalnızca ruh halinizi ve duygularınızı etkileyen tamamen duygusal bir durum gibi görünebilir. Bununla birlikte, depresyondan muzdarip olanlarda beyin fiziksel ve kimyasal değişiklikler yaşayabilir. Sadece zihinsel sağlıklarını değil, bedenlerinin geri kalanını da etkiler.
Bu, birçok insanın düşündüğünden daha büyük bir küresel sorundur. Dünya Sağlık Örgütüne göre, dünya genelinde 300 milyondan fazla insan depresyondan muzdarip. Ortalama olarak, her yıl yaklaşık 800 bin kişi depresyon nedeniyle intihar ediyor. Ayrıca, bu, 15 ila 29 yaş arasındaki insanlar arasında ölümün birincil nedenidir.
Depresyon sadece geçici bir duygusal değişim değildir. Beyinde yol açtığı değişiklikler kontrolünü çok zorlaştırır. Bu nedenle, kendi başına kaybolacak kötü bir ruh hali olduğunu düşünmek yerine onu tanımak ve bir uzmanla tedavi etmek önemlidir.
Depresyonun Beyin Üzerine Etkileri
Depresyon beyninizin üç bölümünü doğrudan etkiler: hipokampus, serebellar tonsil ve prefrontal korteks. Sonra, bu üç bölümü daha ayrıntılı olarak açıklayacağız.
1. Hipokampusun küçülmesi
Hipokampus beynin orta kısmındadır. Anıları depolamaktan ve stres ve mutluluk hormonu olan kortizol üretimini düzenlemekten sorumludur.
Depresyon dahil olmak üzere fiziksel ya da zihinsel stres yaşadığınızda, vücudunuz stresin etkilerini hafifletmek için kortizol salgılar. Bununla birlikte, kortizol seviyeleri çok yüksek olduğunda, kimyasal bir dengesizliğe neden olur. Sonra nöron üretimi azalır ve hipokampus küçülür.
2. Prefrontal Korteksin Küçülmesi
Beynin ön kısmında yer alan prefrontal korteks, duyguları düzenlemek ve hatıraları oluşturmaktan sorumludur.
Prefrontal korteks de çok fazla kortizolden küçülebilir. Aslında, uzmanlar bunun bazı kadınlarda doğum sonrası depresyona neden olduğunu düşünüyor.
3. Serebellar Tonsil enflamasyonu
Serebellar tonsil, beynin alt kısmı olan temporal lobda bulunur. Birçok duygunun yanı sıra zevk, mutluluk ve korku gibi duyguları düzenler.
Çok fazla kortizol da onu daha aktif hale getirerek enflamasyona neden olabilir. Daha sonra uyuma zorlukları ve anormal davranış kalıpları ortaya çıkar. Ayrıca, daha aktif olmak vücudun diğer bölgelerinin normalden daha fazla hormon salgılamasına neden olur ve diğer sağlık komplikasyonlarına neden olabilir.
4. Oksijenlenme eksikliği
Depresyon beyninizi fiziksel olarak etkilemesine ek olarak, dolaylı olarak da değişikliklere neden olur.
Çalışmalar vücudun depresyon dönemlerinde daha az oksijen aldığını göstermektedir. Fakat bunun, solunum düzenindeki değişikliklerden mi yoksa başka bir şeyden mi kaynaklandığını bilmiyoruz.
Oksijendeki bu azalma vücudunuzun her yerindeki hücreleri etkiler. Özellikle, beyin hücreleri zarar görebilir veya ölebilir.
Depresyonun beyninizi etkileyiş biçimi genel sağlığınızı nasıl etkiler?
Beynindeki bu değişiklikler hemen gerçekleşmez. Ancak bunlar depresyonun ürünüdür. Çalışmalar, hipotalamus ve prefrontal korteksin küçülmesinin 8 ila 10 ay sürdüğünü gösteriyor.
Almanya’daki Magdeburg hastanesinde araştırmacı olan Dr. Thomas Frodl, üç yıl boyunca depresyonu olan hastaları takip etti. Beyindeki fiziksel değişikliklerin zamanla arttığını gördüler.
Depresyonun beyninizi etkileme yollarından bazıları:
- Hafıza kaybı
- Azalan nörotransmiter işlevi
- Beyin gelişiminde durgunluk
- Azalan öğrenme yeteneği
- Bilişsel problemler
- Konsantrasyon problemleri
- Duygu durum değişiklikleri
- Bazılarında empati eksikliği
- Uyku problemleri
- Yorgunluk
Depresyonun Beyin Üzerine Etkileri Nasıl Tedavi Edilir?
Bilimsel çalışmalar, çok fazla kortizol ve diğer kimyasallardan kaynaklanan kimyasal dengesizliğin, beyindeki duygusal problemlerin ve fiziksel değişikliklerin temel nedeni olduğunu göstermektedir.
Bu nedenle tedavilerin amacı hormonların üretimini düzenlemektir. Örneğin, kortizol ve serotoninin düzenlenmesine yardımcı olur. Ayrıca, bunu ilaçla ve/veya terapiyle yapabilirsiniz. Zaten ilaç kullanıyor olsanız bile tedavi şiddetle tavsiye edilir.
Araştırmalar, tedavinin beynin yapısını değiştirmeye yardımcı olduğunu göstermektedir. Ek olarak, depresyon belirtileriyle savaşmaya yardımcı olur. Bu yüzden depresyondan muzdarip olduğunuzu düşünüyorsanız profesyonel yardım almak önemlidir.
Ayrıca, depresyonlu insanların beyin fonksiyonlarını iyileştirmek ve depresyonla savaşmak için kendi başlarına yapabilecekleri şeyler vardır.
- Stres seviyenizi kontrol edin.
- Düzenli egzersiz yaptırın
- Sağlıklı yiyecekler tüketin
- İyi uyuyun.
- Alkol ve uyuşturucu kullanmaktan kaçının.
Kısacası, depresyon ruh hali değişimlerinin ötesine geçen bir hastalıktır. Çıplak gözle göremeseniz de, beyin bir insanın genel refahını engelleyen fiziksel değişikliklerden geçer.
