2021 senesinde piyasaya sürülen bilimsel bir çalışmada, günde 10 civarında sigara içen bireylerde mide rahatsızlıklarının ortalama 1,5 kat arttığı, 2021 senesinde meydana getirilen bir öteki çalışmada ise günlük alkol tüketimi ile mide hastalıklarında ortalama 2 kat artış görüldüğü ortaya kondu.
“Dispepsi” doğrusu hazımsızlık ve sindirim yakınmaları, bir çok kişinin yaşamını zorlaştıran mühim bir problem. Bu problem, karnın üst-orta bölümünde iki kaburga yayı içinde kalan bölümde mideye uyan bölgede meydana geliyor. Yemekle ilişkili olan, çoğunlukla yeniden edici özellik taşıyan, bireylerin günlük yaşam standardını negatif etkileyen bu hazımsızlık ve hastalık hissi, hastalık adı olmayıp etkilenen kişilerin hissettiği yakınmaya karşılık geliyor.
REFLÜ MÜ HAZIMSIZLIK MI?
Sancaktepe Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Eğitim Araştırma Hastanesi Başhekimi ve Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Alpaslan Tanoğlu; “Bu mide rahatsızlığı, sertlik ve sıklığı hastadan hastaya değişmekle beraber üst karın bölgesinde ağrı, şişkinlik, gerginlik, azca oranda besin tüketilmesine karşın dolgunluk, erken doyma, geğirme, iştahsızlık, bulantı kimi zaman de kusma benzer biçimde yakınmalardan bir yada birkaçının bir arada bulunması ile karakterizedir. Hastalarda, kaburgalar arası bölgede; yanma, besin ya da içecek tükettikten sonrasında gıdaların ağıza doğru geri gelmesi benzer biçimde yakınmalar var ise bu durum hazımsızlıktan oldukca ‘gastoözefageal reflü’ ya da yaygın malum adıyla ‘reflü’ olarak kabul edilir”diyor.
4 YETİŞKİNDEN BİRİNDE VAR
Mide yakınmaları ve hazımsızlık toplumda her 4 yetişkinden 1’inde görülüyor. Devletimizde 1. basamak sıhhat kuruluşlarına başvuran hastaların yüzde 30’unu, gastroenteroloji polikliniklerine başvuran hastaların ise neredeyse yüzde 50’sini mide yakınmaları olan hastalar oluşturuyor. Bu hastaların ortalama yüzde 40-50’sinde yaşam boyu sürebilen ve ara ara tekrarlayan yakınmalar meydana geldiği belirtiliyor.
NEDENİ NE?
Hazımsızlık ve mide yakınmalarının sebepleri iki ana başlık altında toplanıyor:
1) Organik dispepsi: Burada, hastanın şikayetleri altında başta endoskopik incelem olmak suretiyle öteki bazı laboratuvar tetkikleri ve görüntüleme şekilleri ile belirlenebilen organik bir hastalık söz mevzusudur. (Mide ve/yada oniki parmak bağırsağı ülseri, gastrit, mide kanseri, çeşitli pankreas hastalıkları, safra kesesinde mevcut olan taş ve/yada çamuru, öteki bazı safra yolu hastalıkları vb.)
2) Fonksiyonel dispepsi: Meydana getirilen endoskopik görüntülemelere karşın hastanın şikayetlerin altında tanımlanabilen gözle görülür bir hastalık bulgusu yoktur. Midede mikroskobik düzeydeki patoloji tarafınca raporlanan gastrit yada mide hareketlerinde sebebi bilinmeyen hareket düzensizliklerinin olması fonksiyonel dispepsi kapsamına girer.
NASIL ÖNLENİR?
Hazımsızlık ve mide yakınmaları bireylerin yeme içme alışkanlıkları ve yaşam tarzları ile yakından ilişkili görülüyor. Hazımsızlığın önlenmesi için alınacak rejim önlemleri aşağıdaki şekilde sıralanıyor;
*Sigara alkol tüketimini sonlandırmak: 2021 senesinde piyasaya sürülen bilimsel bir çalışmada, günde 10 civarında sigara içen bir bireyde mide rahatsızlıklarının ortalama 1,5 kat arttığı, 2021 senesinde meydana getirilen bir öteki çalışmada ise günlük alkol tüketimi ile mide rahatsızlıklarının ortalama 2 kat artış gösterdiği ortaya konuyor.
*Kafeinli ve asitli içecek tüketmemek,
*Yağlı, baharatlı yiyecek ve kızartmalardan kaçınmak,
*Öğünlerde azca oranda, düşük yağlı gıdalar tüketmek gelir.
AĞRI KESİCİ VE ROMATİZMAL İLAÇLARA DİKKAT!
*Hazımsızlık probleminde; aspirin ve mideye yan tesir yapabilecek ağrı kesici ve romatizmal ilaçlardan azami seviyede kaçınmak büyük ehemmiyet taşıyor.
*Hastaların stres ve/yada depresyonu var ise ruhsal destek almaları hazımsızlıkla ilgili yakınmaların ortadan kaldırılmasında etkili bulunuyor.
*Hazımsızlıkla ilgili yakınmaların tedavisi ve önlenmesinde organik bir niçin var ise (organik dispepsi) sıhhat müesseselerinde en kısa zamanda buna yönelik tedavilere başlanması gerekiyor. Fonksiyonel dispeptik yakınmaların yönetiminin de sıhhat profesyonellerinin nezarete ve kontrolünde olması öneriliyor. Ek olarak hastaların yaşam tarzlarını düzenleyip sıhhatli yaşam seçimi değişikliklerine adapte olmaları hekimlerin işlerini kolaylaştırmak açısından oldukca mühim görülüyor.
HabertTürk