Dünya corona virüsü salgınıyla mücadeleye devam ederken son dönemde 12 farklı ülkede maymun çiçeği virüsü (monkeypox) salgını ortaya çıktı. ABD Başkanı Joe Biden’ın bile “endişe yaratıyor” dediği maymun çiçeği virüsünden korunmak ve önleminizi almanız için kapsamlı bir rehber ve analiz hazırladık.
Genelde Orta ve Batı Afrika’da ortaya çıkan ve zaman zaman salgın halini alan maymun çiçeği virüsü (monkeypox) farklı ülkelerde çok sayıda insanda tespit edildi. Bilim insanlarının incelemelerine devam ettiği ve ABD Başkanı Joe Biden’ın bile bizzat “endişe yaratıyor” dediği maymun çiçeği virüsü ile ilgili bilinmeyen birçok detay ve bilgi var.
Fakat bilim insanları ve uzmanlar maymun çiçeği virüsünden korunmak ya da bu hastalığı geçirenlerin hayata tutunabilmesi için bazı bilgileri kamuoyu ile paylaştı.
İşte maymun çiçeği virüsü ile ilgili bilinmesi gereken 8 şey:
1- ŞU ANA KADAR HANGİ ÜLKELERDE GÖRÜLDÜ?
Maymun çiçeği virüsü şu ana kadar resmi olarak dokuz Avrupa ülkesinin yanı sıra ABD, Kanada ve Avustralya’da görüldü. Normalde Orta ve Batı Afrika’nın ücra köşelerinde rastlanan bu hastalığın görüldüğü Avrupa ülkeleri, Birleşik Krallık, İspanya, Portekiz, Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İtalya ve İsveç oldu.
2- SEMPTOMLARI NELERDİR?
Maymun çiçeği virüsünün bedenin farklı bölgelerinde oluşan bazı semptomları bulunmaktadır. İlk tespit edilen semptomlar arasında yüksek ateş, baş ağrısı, sırt ağrısı, kas ağrısı ve şişlik öne çıkıyor.
Ateş arttıkça vücutta bir kızarıklık ve kaşıntı oluşmaya başlıyor. Bu genelde yüzde başlıyor ve daha sonra vücudun başka noktalarına ulaşıyor. Genelde avuç içinde ve ayakların tabanlarında yaygın bir şekilde ortaya çıkıyor. Kaşıntı aşırı derecede rahatsız edici ya da acı verici olabiliyor. Öte yandan bu kaşıntı süreci geçtikten sonra ayak tabanları ve avuç içindeki yaralar kabuk bağlıyor ve geçiyor.
Bilim insanları ve uzmanlar bu enfeksiyonun genelde 14-21 gün arasında sürebileceğini belirtiyor.
3- NASIL BULAŞIYOR?
Maymun çiçeği virüsü hastalık bulaşmış bir kişiyle yakın temasta olan birisinden kolaylıkla bulaşabiliyor. Virüs ciltteki bir yaradan, solunum yoluyla ya da göz-burun-ağızdan bulaşabiliyor.
Uzmanlar cinsel yollarla da virüsün bulaşabileceğine dair açıklamalarda bulundu.
Öte yandan bu hastalık, virüs bulaşan maymun, fare ve sincap gibi canlılardan ya da üzerinde virüs bulunan yatak örtüsü, elbise, kıyafet gibi ürünlerde de bulaşabiliyor.
Virüse yakalananların ciltlerinde deformasyon oluşuyor.
4- NE KADAR ÖLÜMCÜL?
Bilim insanlarının geçmişte yaptıkları açıklamalara göre maymun çiçeği virüsü, çiçek hastalığına benziyor ve genelde hafif geçiyor. Hastalık birkaç hafta içerisinde kendi kendine tamamen geçebilirken buna karşılık bazı durumlarda çok ağır geçebiliyor. Batı Afrika’da bu hastalığın ölüme sebebiyet verdiğine dair kayıtlar mevcut.
5- TEDAVİSİ NEDİR?
Herhangi bir salgının önüne geçmek için, aşı yapılması önemli bir adım. Çiçek hastalığına karşı geliştirilen aşıların maymun çiçeğine karşı yüzde 85 koruma sağladığı da biliniyor.
Öte yandan antiviral ilaçların da etkisinin olduğu aktarıldı.
6- HASTALIK ŞÜPHESİ VARSA NE YAPMALISINIZ?
Bilim insanları son dönemde Afrika kıtasının belli bölgelerine gitmiş ya da hastalanmış kişilerle görüşen ya da belirti gösterdiğini düşünen kişilerin bir an önce doktora gitmesi gerektiği uyarısında bulundu.
ABD’nin önde gelen sağlık kuruluşlarından Hastalık Önleme ve Mücadele Merkezleri’nden (CDC) Andrea McCollum, “Eğer bireyler hastalandıysa genelde iki ile dört hafta hasta kalırlar. İnsanların erken tanı koymaları ve bir an önce tedavilerine başlamaları ve bu süre zarfında görüştükleri insanları bilgilendirmeleri gerekiyor” dedi.
7- DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ NE DİYOR?
Birleşmiş Milletler bünyesinde çalışmalarını sürdüren Dünya Sağlık Örgütü, üç farklı bölgede 12 üye ülkede maymun çiçeği hastalığının tespit edildiğini duyurdu. DSÖ’nün Avrupa Bölüm Başkanı Hans Kluge, “Coğrafi olarak bakıldığında vakaların Avrupa ve diğer ülkelerde görüldüğü tespit edildi. Bu da, maymun çiçeği hastalığının bir süredir yayılmakta olduğunun kanıtı” dedi.
Kluge, konuyla ilgili incelemelerin devam ettiğinin de altını çizerken, şu an Avrupa’da açıklanan vakaların hafif geçtiğini de belirtti.
8- HAMİLE VE ÇOCUKLAR RİSK ALTINDA MI?
Genelde hafif ve orta şiddette geçen maymun çiçeği hastalığı ile ilgili endişe yaratan bir açıklama DSÖ’nün Avrupa Bölüm Başkanı Kluge’den geldi.
Kluge, “Bu hastalık genelde hafif geçse de, özellikle çocuk, hamile kadın ve bağışıklık sistemi zayıf olanlarda ağır geçebilir” ifadesini kullandı.
