Her kesimden insanın hemfikir olduğu belki de tek konu, okulun kendi üzerlerinde sahip olduğu etkidir. Kötü öğretmenlerden ilham verici olanlara; kalitesiz müfredattan aklınızdan hiç çıkmamış bilgilere kadar, okul sizi şekillendirir. Dünya çapında bir süredir popülerlik kazanan eğitim yöntemlerinden biri de Montessori eğitim sistemi.
Bu sistemde de diğer eğitim sistemlerinde olduğu gibi avantajlar ve dezavantajlar olsa da, Montessori öğretmenlerinin müfredatta üstünlük gösterdiği şeylerin başında küçük çocuklarla kurdukları etkili iletişim geliyor.
Montessori okullarına giden öğrenciler gelişimlerinin kritik bir aşamasında oluyorlar Kullandıkları dilin büyük bir bölümü, bu gelişim yıllarında öğreniliyor. Bu yüzden, bir cümleyi ifade ediş biçiminizin çocukların gelişimi üzerinde inanılmaz bir etkisi olabilir. Şimdi, Montessori öğretmenlerinin sınıfta kullandığı, çocukların evde de duymaktan fayda sağlayacağı yedi ifadeyi inceleyeceğiz:
1. Sıkı çalıştığını gördüm.
Şair ve yazarı Ralph Waldo Emerson’ın “Hayat bir yolculuktur, varılacak hedef değil” sözünü duydunuz mu hiç? İlk cümlemiz bu sözle alakalı – yani çocuğun süreciyle, ortaya çıkan ürünle değil. Elbette, bir çocuk sanat eseri yarattığında ebeveynin ya da öğretmenin henüz tamamladığı iş için çocuğa iltifat etmek istemesi son derece doğal. Ancak, çocuğun çalışma süreci takdir edilip övüldüğünde, “yolculuğun” önemini anlamaya başlayabilir ve düzeltmelere her zaman yer olduğunu öğrenebilir.
Evde nasıl uygulayabilirsiniz: Sanat örneğinden devam edelim. “Sen harika bir sanatçısın,” demek yerine “Yanlış rengi kullandığında bile resim yapmayı bırakmadığını fark ettim,” gibi bir şey söyleyin.
2. Hangi kısımda yardım etmemi istersin?
Ebeveynler olarak, çocuğunuza her şeyi sağlama, onun için her şeyi yapma isteğiniz ve onların da bunu bilmesini istemeniz çok doğal. Ancak, çocuğunuz için her şeyi yapmanız tehlikeli. Hatta bu, gelişimlerine zarar verebilir. Çocuklar bağımsız olmayı ve bir şeyleri kendi başlarına yapmayı sever, ebeveynler ise bu fırsata sahip olmalarına izin vermez. Bizi yanlış anlamayın; çocuklarınızı sürekli kendi başlarına bırakın demiyoruz. Neyse ki, öğrenme fırsatını ellerinden almadan onlara yardım etmenin bir yolu var.
Evde nasıl uygulayabilirsiniz: Diyelim ki çocuğunuz bütün akşamını hokey oynayarak geçirdi ve gecenin sonunda sopalarını, toplarını ve konilerini temizleyemeyecek kadar yorgun düştü. Onu bu zor durumdan tamamen kurtarmak ve onun için tüm işi yapmak yerine, nerede yardıma ihtiyacı olduğunu sorun. Orta yol bulun; siz sopaları toplarken o topları ve konileri kaldırsın. Bu takım çalışması, aile algısını besleyecek ve çoğu aktivitenin birlikte daha iyi yapıldığı gerçeğini pekiştirecektir.
3. Nerede arayabilirsin?
İnsanların size bağlı olduğunu bilmek, onların ihtiyaçlarını mutlu bir şekilde karşıladığınız sürece güzel bir histir. Ancak özgürlüğü teşvik etmek de son derece değerlidir. Çocuğunuz veya tanıdığınız bir çocuk kaç kere bir şey kaybetti ve bulmakta zorlandı? Evet, kaybolduğunu düşündükleri oyuncağı onlara vermek kolay olurdu. Ancak, onları sorularla harekete geçirmek, kendi sorunlarına yaratıcı çözümler bulmaları konusunda onlara yardımcı olur.
Evde nasıl uygulayabilirsiniz: Çocuğunuz bir oyuncağı yanlış yere koyduğunda, onun için bulmak yerine (çünkü ebeveynler her şeyi bilir) onlara “En son nerede gördün?” ya da “Odanda olabilir mi?” gibi sorular sorun. Nihayetinde, soruları kendileri sormaya başlayacaklar ve girişkenlik gösterecekler.
4. Çalışman hakkında ne düşünüyorsun?
Montessori’nin en kendine özgü yönlerinden biri, öğretmenlerin başlı başına öğretmen değil, rehber olması. Montessori okullarına giden öğrenciler aslında bir nevi kendi öğretmenleri oluyorlar. Eğer henüz fark etmediyseniz, bu anahtar cümlelerin çoğu sorulardan oluşuyor. Çocuklara çalışmaları hakkında sorular sormak, yapılacaklar listesinden bir şeyin daha üstünü çizmekten ziyade, yaptıkları şey üzerine ciddi anlamda düşünmelerini sağlıyor.
Evde nasıl uygulayabilirsiniz: Çocuğunuzun bir sorusu varsa, cevaba birlikte varmak için ona yol gösteren sorular sorun. Bunu yapmak, sonuca daha hızlı, etkili ve bağımsız bir biçimde varma kabiliyetlerini de (her zaman onay beklemeden) geliştirecek.
5. Onları rahatsız etmeyin, konsantre oluyorlar.
Montessori felsefesinin bütünleyici parçalarından biri, çocuğun konsantrasyonunukorumak. Okulda ve evde bu felsefenin üzerinde durmak için daha iyi bir zaman yok, çünkü, teknoloji küçük çocukların dikkat aralığını endişe verici bir oranda azaltıyor.Ortalama bir Montessori sınıfında öğrencilere müdahale edilmeden üç saatlik çalışma vakti tanınıyor. Konsantrasyonu uygulamak ve geliştirmek, özellikle de sorumlulukların yaşla beraber artmasıyla, uzun süreli öğrenme becerilerine yardım eder.
Evde nasıl uygulayabilirsiniz: Çocuğunuzu, legodan inşa ettiği bir yapıya, öğreniyor olduğu bir enstrümana ya da çizdiği bir şeye konsantre olmuş halde görürseniz – her ne kadar çekici olsa da – onu rahatsız etmemeye çalışın. Bunun yerine, onu sıkı çalışırken gördüğünüze dikkat çekin ve çok sıkı çalıştığını fark ettiğinizi dile getirin (birinci maddede olduğu gibi).
6. Sınıfta ya da evde, biz…
Bir dizi kural, prensip ya da uzlaşmalar olmadan hayat göründüğünden daha da karmaşık olurdu. Bu yüzden, bir öğretmen ya da ebeveyn olarak bu düzen fikrini pekiştirmek – saldırgan biçimde değil – çocukların kabul gören ve istenen davranışları anlamasına yardımcı olabilir. Asi çocuklar hakkında endişelenenler, hatırlamanız gereken iki şey var: 1) asi çocuklar her zaman var olacaktır, ancak 2) çocuklar bir şeyin parçası olmayı çok severler; topluluklar, sınıflar ya da arkadaş grupları. Yani, topluluk hissi oluşturmak bir çocuğun iş birliği yapmasının yoludur.
Evde nasıl uygulayabilirsiniz: Okul dışında, “Biz ailecek, eve girmeden önce ayakkabılarımızı çıkarırız,” ya da “ Biz ailecek, yemekten önce ellerimizi yıkarız” gibi şeyler söyleyebilirsiniz.
7. Çocuğu takip edin.
Bu son anahtar cümle çocuğunuza söylemeniz için değil, siz öğretmenler ve ebeveynler için. Çocuğu takip etmek, özünde, her bir çocuğun doğduğu andan itibaren kendine has bir gelişim yolculuğunda olduğuna inanmak demek. Müdahaleci olmayan bu yaklaşım, bazı aileleri korkutabilir ancak çocuğun gelişimi için çok önemli bir yaklaşımdır.
Evde nasıl uygulayabilirsiniz: Çocuğunuz varsa ya da bir çocuğa bakmanız gerekiyorsa ve onları nasıl eğlendirebileceğinizden emin değilseniz, eğlendirmeyin. Onları gözlemleyin ve bırakın onlar yönetsinler. Ardından, yukarıdaki ifadeleri kullanarak mümkün olduğunca çok gelişebilecekleri bir ortam yaratmaya çalışın. Tartışılan bir konu olsa da, çocuklar hobilerini, tutkularını kendi istedikleri şekilde keşfederek zaman geçirdiklerinde en etkili biçimde öğrenirler.
Başlangıçta da dediğimiz gibi, Montessori her şeyden çok bir felsefe. Ebeveynler ve öğretmenler bu ifadeleri ne kadar etkili kullanır ve çocukların yolculuklarına ne kadar çok inanırlarsa, özgürlükleri ve kişisel gelişimleri de o kadar artar. Bu yüzden, bu ifadeleri günlük yaşantınıza dahil etmeye çalışın, çünkü her ortamda çocuklarınıza fayda sağlayabilir.
Çeviri: Zeynep Topal
Kaynak:https://theheartysoul.com/7-key-phrases-montessori/
