Sizin de hayatınızda baş etmekte zorlandığınız birileri var mı? Sürekli kendini düşünen, kendini her şeyin üstünde tutan ve egosu tavan yapan zor kişiler! Evet mi? Peki, o zaman şunu sorayım. Belki de en yakınızda yer alan ve sizden sürekli mutluluğunuzu çalan bu insanların narsist olabileceğini hiç düşündünüz mü?
Neden düşünmeyesiniz ki? Sonuçta yüzyıllardır bilenen bir kavram olan narsisizmin şu anda altın çağını yaşadığını rahatlıkla söyleyebiliriz, değil mi? Baksanıza; sosyal medya mecralarındaki sahte yaşamlar, insanların kendini olduğundan çok daha farklı göstermek adına verdiği saçma uğraşlar, selfie çılgınlıkları, beğeni bağımlıları bu dediğimi sizce de desteklemiyor mu?
Terim olarak kişinin kendisine tapması, diğer bir deyişle kişinin kendisine aşık olması olarak tanımlanan narsisizm; hiç şüphesiz günümüzün en çok konuşulan konularından ve sorunlarından bir tanesi. Ayrıca ilerlemesi durumunda ciddi psikolojik rahatsızlıklara yola açabilen narsisizm; paranoya, nevroz ve psikoz gibi hastalıkların alt nedenleri arasında gösteriliyor. Neticede etrafınızda da narsistik kişilik özellikleri sergileyen, ama henüz bunun farkında olmayan bir sürü insan olabilir.
Mesela; başarısız olmaktan ölesiye korkan, başkaları tarafından sürekli takdir edilmek istenen ve daha benmerkezci davranışlarıyla dikkat çeken bir arkadaşınız? Belki de sevgiliniz? Ya da çocuğunuz? Genellikle zor olarak tanımlanan bu kişilerin narsist olup olmadığını öğrenmek istiyorsanız, kesinlikle aşağıdaki maddeleri incelemelisiniz. Çünkü hemen şimdi stabil ruh emiciniz olarak sürekli etrafınızda yer alan narsist insanları tanımanızı sağlayacak özellikler neymiş, bunları bir bir inceleyeceğiz. Siz de merak ettiniz, değil mi? Hadi o zaman, ilk maddeyle birlikte hemen başlayalım.
İşte mutluluğunuzdan çalan narsist insanların 15 belirgin özelliği:
Burunları Her Zaman Kaf Dağındadır!
Aşırı egolu olan bu kişiler kendilerini her şeyin üzerinde tutarlar. Her fırsatta sizden daha üstün olduğunu söyleyen, söylemese bile hal ve hareketleriyle belli eden bu kişiler için kesinlikle kendini beğenmişlerdir diyebiliriz. Dünyanın en güzeli, en iyisi, en akıllısı, en başarılısı gibi davranan bu kişiler; kendilerini bir süper star olarak görürler. Sanki kraliyet ailesinden geliyor diye düşünmeden edemediğiniz narsistlerin içinde aslında başarısız olmaktan ölesiye kokan küçük bir çocuk bulunmaktadır. Yani başkalarıyla birlikte kendilerini de kandıran bu kişiler, kalkık burunlarıyla sadece gerçeklerin üzerini kapatmaya çalışmaktadırlar.
Kural Dışı Davranmaktan Hoşlanırlar!
Narsist insanların bir diğer belirgin özelliği de kural dışı yaşama olan meyilleri ve hayranlıklarıdır. Onlar sınırların kendileri için değil, sadece sıradan insanlar için olduğunu düşünmeden edemezler. Kırmızı ışıkta durmaktan hoşlanmayan, kuyruklarda sıraya girmekten nefret eden ve her zaman farklı olmaya çalışan bu kişiler; hareketleriyle de sıra dışılıklarını belli etmeye çalışırlar. Sanki “bakın bana, ben sizin gibi değilim; farklıyım, özelim” demek için çalışırlar. Yani sizin de etrafınızda okulu asan, istisna olmayı seven, işe geç kalan, yasakları çiğnemekten hoşlanan kişiler varsa, onların narsist insanların diğer belirgin özelliklerine sahip olup olmadıklarını bir düşünmelisiniz derim.
Sürekli Anlatır ama İş Dinlemeye Gelince Aynı Performansı Göstermezler!
Narsist insanların bir diğer belirgin özelliği de konuşmayı çok sevmeleri, sürekli bir şeyler anlatmak istemeleri; ama dinlemekten zerre kadar hoşlanmamalarıdır. Yani narsist bir arkadaşa sahipseniz, büyük ihtimalle her görüştüğünüzde onun ağzının içine akıyor, ne zaman sözü bitse de lafa girsem diye düşünüyor; ama sıranın bir türlü size gelmediğini görüyorsunuzdur. Veya anlatmaya başladığınızda onun dikkatinin hiçbir zaman sizin üzerinizde olmadığını hissediyorsunuzdur. Siz konuşurken; etrafını izleyen, çay kaşığıyla oynayan, telefonunu kurcalayan, tamamen alakasız bir sözle araya giren bu kişiler gerçekten sinir bozucu olabilirler. Düşünsenize, siz karşınızdaki kişiyi can kulağıyla dinliyorsunuz; ama konuşma sırası size geldiğinde “ne dedin, duyamadım” gibi ilgisiz sözlerle karşılaşıyorsunuz. İşte bu nedenle, etrafınızda narsist insanların olup olmadığını bir kez daha düşünmelisiniz.
Takdir Edilmek için Güçlü Bir İstek Duyarlar!
Hatta takdir edilmek onlar için hayati önem taşımaktadır. Güzel sözler duymaya, pohpohlanmaya belki de çocukluklarında alışan bu kişiler; ters bir tepkiyle karşılaştıklarında ne yapacaklarını bilemezler. Kusursuz olduklarını düşünen, başkalarından çok üstün özelliklere sahip olduğuna inanan bu insanlar sürekli onaylanmak, alkışlanmak isterler. “Çok iyiydin, çok güzel olmuşsun, sen yaparsın” gibi sözlere bağımlı olan ve bu tarz sözler duyamadığı zaman adeta yoksunluk krizlerine giren narsistlerin bir diğer belirgin özelliği de işte budur.
Başkalarını Aşağılamaktan Hoşlanırlar!
Bu kişiler, başkalarını hatta bazen en yakınlarını bile aşağılamaktan hoşlanırlar. Her zaman kendi bildiğini okuyan ve karşıt görüşlü kişileri ezme eğilimi gösteren bu kişiler, gerçekten kırıcı davranırlar. Özellikle de topluluk içinde birilerinin üzerine gitmekten, onların zayıf yönlerini ortaya çıkarmaktan içten içe keyif alan bu kişilerin içinde gerçekten kötü olan bir şeyler vardır. Bu şekilde davranarak üstünlüklerini kanıtladıklarını düşünen narsist insanlara katlanmak, gerçekten çok zordur.
Birilerini Baştan Çıkartmaya Bayılırlar!
Evet, narsist insanların bir diğer özelliği de karşıt cinse karşı yaklaşımlarıdır. Tabii, ben karşıt cinste olanlar dedim; ama bu farklı bir cinsel tercihi olmayanlar için geçerli! Her neyse takdir edilmek, beğenilmek ve arzulanmak isteyen bu kişiler; baştan çıkarmayı kazanılması gereken bir oyun olarak düşünür ve insanların duygularıyla oynamaktan hoşlanırlar. Hatta en yakın arkadaşlarının sevgililerine, eşlerine bile kur yapmaktan hiç çekinmezler. Sonuçta; en güzel, en çekici onlar olmak zorundadır. Bu nedenle etik kuralları hiçe sayarak, pek de doğru olmayan davranışlar sergilerler.
Eleştirmek için Can Atarlar!
Önlerine dünyanın en kusursuz resmini de getirseniz, herkesin alkışladığı bir solisti de koysanız, fiziksel ölçüleri mükemmele yakın bir kadın da koysanız bir işe yaramaz. Çünkü onların dışındaki herkesin mutlaka bir kusuru vardır. Narsistler “kaşının üstünde gözü var” der, ama yine de bir şekilde kulp bulur. Çok beğenerek aldığınız bir elbiseyi gösterirsiniz; “bu ne böyle, çuval gibi” der, hevesinizi kursağınızda bırakırlar. Yeni bir ilişkiye başladığınız sevgilinizi onunla tanıştırır ve başkalarından kolay etkilenen biriyseniz, genellikle ertesi gün ondan ayrılırsınız. Çünkü onu yerden yere vurmuştur. İşte bu nedenle, iyisi mi siz etrafınızdaki narsist insanlardan bir an önce uzaklaşın.
Utanmak Ne Demek Pek Bilmezler!
Narsistlerin, utangaç insanlar olduğunu söylemek zaten imkansız. Ama onlar utanmanın ne demek olduğunu bile bilmezler. Çünkü onların her yaptıkları doğrudur. Tüm dünyanın onların yanlış yaptığını söylemesi bile, düşüncelerini etkilemeye yetmez. Atıyorum, evli bir arkadaşının kocasını ayartır ve bu durumdan gram pişmanlık duymaz. Utanmak desen, o zaten yok. Hatalarından dolayı asla utanmayan, kafalarına göre yaşayan bu insanlar ne yazık ki utanma duygusundan yoksun olarak yaşamaya devam eder.
Suçu Hiçbir Zaman Üstlenmezler!
Hata yapsalar bile, hiçbir zaman suçu üstlenmezler. Çünkü sorumluluk almak onların yapısında yoktur. Bu nedenle her zaman başkalarını suçlarlar. Onu hata yaparken yakalasanız bile, suçu üstüne almayacağından emin olabilirsiniz. Sebep kendi mutsuzlukları bile olsa suçlu olan kişi sizsinizdir. İşte başarısız mı oldular? Büyük ihtimalle siz moralini bozduğunuz, ona destek olmadığınız, sürekli dırdır ettiğiniz içindir.
Suçlamalarını duyduğunuzda ve bir insanın kendine nasıl bu kadar kolay yalan söyler diye düşündüğünüzde, bu yalanlara nasıl bu kadar yürekten inanabildiğini görürür ve şaşırmaktan başka bir şey yapamazsınız. Uzun lafın kısası, etrafınızda narsist bir insan olup olmadığını merak ediyorsanız, yukarıdaki özelliklerin yanı sıra onun sorumluluk duygusunun ne kadar geliştiğine de bakmalısınız.
Tekliflere Kapalıdırlar ama Kendi Tekliflerinin Kabul Edilmesini İsterler!
Siz bir şey teklif ettiğinizde büyük ihtimalle reddedilirsiniz, ama onların tekliflerinin geri çevrilmesine hiç ama hiç tahammülleri yoktur. Her şeye karar veren kişi olmaktan, kendi istediklerinin yapılmasından hoşlanan narsistler için topluluğa uymak imkansız gibi bir şeydir. Kalabalık arkadaş gruplarında her zaman oyunbozanlık yapan, çoğunluğa uymaya çalışmak yerine kendi teklifinde ısrar eden kişiler için uzlaşmaya varmak neredeyse imkansızdır.
Zayıf Noktalarınızı Açığa Çıkarmaktan Hoşlanırlar!
Sizi üzgün gördüğü zaman yanınıza gelip, sorununuzun ne olduğunu öğrenmek için can atar. Sonra da size teselli veriyormuş gibi konuşarak aslında canınızı sıkmaktan başka bir şey yapmazlar. Zayıf yönlerinizi öğrendikten sonra bunların üzerine gitmekten hoşlanan narsistler, istisnai durumlar dışında pek de cana yakın davranamazlar. Moralinizi düzeltmek için söyledikleri sözler bile zehir saçıyor olabilir. “Ama sen yapamazsın, başına çok kötü bir şey gelmiş; ama işte sen güçsüzsün, bu durumla nasıl başa çıkabilirsin ki?” gibi, Narsistlerin bir diğer belirgin özelliği de başkalarının zayıf noktalarına karşı gösterdikleri zaaflarıdır.
Kuşkucudurlar!
Neden biliyor musunuz? Çünkü herkesin kendileri gibi olduğunu düşünüyorlar. Zaten başta da dediğim gibi narsisizmin bir tık ötesi paranoyaya yol açabiliyor. Kendisine iyilik yapıldığında bunun altında bir sebep arayan, sürekli başkalarının yalanlarını yakalamaya çalışan, kısacası buluttan nem kapan bu kişiler için kesinlikle kuşkuculardır diyebiliriz. Bu negatif duyguyu fark etmeseler bile onları içten içe kemirmektedir. Narsistler aynı şeyi etraflarındaki insanların mutluluklarından çalarak yapmaya çalışırlar.
Sürekli İlgi Odağı Olmaya Çalışırlar!
İlgi çekmekten, insanların onu dinlemesinden, ilginin hep üzerinde olmasından hoşlanan narsistler; bir köşede unutuldukları zaman adeta öfke krizleri geçirirler. Tekrar odak noktasında olmak için farklı taktikler deneyen bu egolu kişiler için umursanmamak yaşayabilecekleri en kötü şeylerden biridir. Şımarıklıklar yapan, dikkat çekmek için uğraşan ve bu uğurda bazen aşırıya kaçabilen narsistler için odak noktası olmak her zaman ön plandadır.
Her Zaman Haklı Olduklarını Düşünürler!
Kendi doğrularından başka bir şeyin doğruluğuna inanmayı kabul etmezler. Hatta bu gerçeği onun gözüne soksanız bile yine de bildiklerinden şaşmazlar. İçten içe yanlış yaptıklarını bilseler bile, gurur yaptıkları için söylediklerinin doğru olduğunu kabul etmezler. Her şeyi ben bilirim yaklaşımıyla insanları kendinden uzaklaştıran narsistler, ukalalıkları ve saçma takıntılarıyla da tanınırlar. Anlayacağınız ona dünyanın yuvarlak olduğunu söyleseniz bile, size inatla “hayır düz”diyebilecek kapasiteye sahiptirler!
Gerçekten Çıkarcı ve Merhametsizdirler!
Bazen size yardım ediyormuş gibi görünürler, ama emin olun ki bunun altında mutlaka bir çıkarları vardır. İnsanlara sebepsiz yere yardım etmeyen bu kişiler, iş yardım istemeye geldiğinde hiç de aynı tavrı sergilemezler. İstedikleri şeyi yaptırabilmek için tatlı dillerini kullanan ve bir anlamda başkalarını kullanmakta ustalaşan narsistler hem çıkarcı hem de merhametsizdirler. Zor duruma düştüğünüzde sizinle acımasızca konuşabilen, artık çıkarı kalmadığında ise sizi kapının önüne koyabilecek acımasızlığa sahip olan narsistler; işte bu nedenden dolayı da uzak durulması gereken negatif insanlar arasında yer almaktadır.
Evet, bütün maddeleri okuduğunuza göre etrafınızda narsist insan olup olmadığına karar vermiş olmalısınız. Hatta kim bilir, belki etrafınızdan çok daha yakınınızda bir narsist vardır. Hayır, hayır! Tabii ki size narsistsiniz demiyorum. Zaten desem bile kabul etmezdiniz. Çünkü narsistlerin geneli bunu kabul etmez. Kabul etseler bile kendilerini öyle pek kolay değiştiremezler.
