Uzmanlar uyardı: Katarakt her yaşta görülebilir!
Göz hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Kaan Ünlü, lazerli katarakt tedavisi hakkında açıklamalarda bulundu.
Gözün yapısında bulunan saydam mercek çeşitli nedenlerle bulanıklaşırsa oluşan rahatsızlığa katarakt denildiğini belirten Göz hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Kaan Ünlü, “Gözümüzün renkli kısmının hemen arkasında ve şeffaf olduğu için normalde görülmeyen bir mercek (lens) doğal olarak bulunur. Bu mercek şeffaf olduğu için biz göz bebeğini siyah olarak görürüz. Mercek göze gelen ışınları sinir tabakasına düşürerek net görüntü oluşmasını sağlar. Işığın merceği geçerek sinir tabakasına ulaşabilmesi için merceğin berrak (şeffaf, saydam) olması gerekir. İşte bu saydam mercek çeşitli nedenlerle bulanıklaşırsa buna katarakt denir. Bu bulanıklaşma merceğin herhangi bir yerinde veya tamamında olabilir.” dedi.
Katarakt bir yaşlılık hastalığı mıdır? Gençlerde de görülür mü?
Katarakt hakkında halk arasında yanlış bilgilerin olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Ünlü, “Bebeklerde dahil olmak üzere her yaşta insanda görülebilir. Orta yaşlarda nadirdir. Yaş ilerledikçe sıklığı artar. 50–59 yaş arasında olanların yaklaşık yarısında, 80 yaş üzerinde olanların ise hemen hepsinde bir miktarda olsa kesiflik bulunur. Fakat bu kesiflik görmeyi her zaman kayda değer bir şekilde etkilemeyebilir” diye konuştu.
Kataraktın oluşum nedenleri nelerdir?
Kataraktın erişkinlerdeki en önemli nedeni lensin içinde yaşlanması ile birlikte meydana gelen değişikliklerdir. Çocuklarda ise metabolik hastalıklar, akraba evliliği, anne karnında geçirilen hastalıklar, gebelikte ilaç kullanımı, mikrobik durumlar ve yaralanmalar etkili olur. Ayrıca göze gelen darbeler (travma), şeker hastalığı, göz içi iltihabı (üveit), böbrek hastalığı, glokom, radyasyon, yüksek kan basıncı (hipertansiyon) ve uzun süre kortizonlu ilaç kullanımı katarakt yapabilir.
Katarakt ilaçla tedavi edilebilir mi?
Kataraktın cerrahi dışında herhangi bir tedavi şekli yoktur. Halen denenen bazı ilaçlar olmakla birlikte henüz başarılı bir sonuç bildirilmemiştir. Yani şunu söyleyebiliriz ki, kataraktın tedavisi ameliyatla yapılabilmektedir.
• Ağrısız giderek artan bulanık görme
• Gözde kamaşma veya ışığa hassasiyetin azalması
• Sık gözlük numarası değişimi
• Gözlüğü sık sık silme ihtiyacı
• Araba kullanırken zorlanma
• Gece görme azalması ve ışıklarda dağılma olması
• Okumak için kuvvetli ışığa ihtiyaç duyma
• Bir gözle çift görme
• Renklerde soluklaşma veya sarılaşma
Katarakt ameliyatı hangi durumlarda kaçınılmaz olur?
Hastanın aşağıdaki durumların herhangi biriyle karşı karşıya kalması durumunda ameliyat olması önerilir.
• Görme miktarı hastanın günlük ihtiyaçlarını karşılamıyorsa
• Gözdeki iltihap gibi bir rahatsızlık katarakt oluşturmuş ve tedaviyi ve takibini bozuyorsa
• Katarakt hastanın göz tansiyonunu yükseltiyorsa
• Doğuştan kataraktlarda görme azlığı ve kayma (şaşılığa) yol açabilecek durumlarda
Katarakt ameliyat yöntemleri nelerdir?
Uzun yıllardır katarakt ameliyatları, FAKO adı verilen yöntemle yapılmaktadır. İğnesiz, dikişsiz ve ağrısız bir cerrahidir.
Hastanın ameliyat yapılacak olan gözü damla ile uyuşturularak, göze 2.2-2.4 mm kadar küçük bir kesi yapılır. Tüm işlemlerin bu küçük kesiden girilerek yapıldığı ameliyatta, öncelikle kataraktlı merceği saran zarın ön kısmından yuvarlak bir parça soyulur. Ardından Fako denilen ve ultrasonik ses dalgaları ile çalışan cihaz yardımı ile kataraktlı mercek küçük parçalara ayrılır. Daha sonra yine fako cihazı ile bu küçük parçalar emilerek temizlenir. İçi tamamen temizlenen, zardan oluşan cep içine, hastanın gözüne uygun yapay göz içi merceği yerleştirilir. Ameliyat bitiminde göz içine antibiyotik enjekte edilir. En son olarak kesi yeri dikişsiz bir şekilde kapatılır.
Son yıllarda gelişen ve hızla yaygınlaşan en son yöntem, ‘’Femtosaniye Lazerli Katarakt Cerrahisi’’ dir.
Katarakt ameliyatlarında Lazer kullanımı sayesinde, artık katarakt ameliyatları klasik fako yöntemine göre çok daha güvenli, emniyetli, konforlu ve komplikasyon riski en aza indirilmiş bir şekilde yapılabilmektedir.
Lazer yönteminde, yine hastanın gözü damla ile uyuşturulur. Öncelikle lazer cihazının altına alınan hastanın gözüne, hastanın hissetmeyeceği şekilde, bilgisayar kontrollü lazer sayesinde, kesi yaratma, ön kapsülde pencere açma ve kataraktlı merceği parçalara ayırma işlemi yapılır(yaklaşık 30-45 saniye) . Daha sonra hasta ameliyat mikroskopu altına alınır. Burada lazerin yarattığı kesiden girilerek ( bıçaksız), yine lazerin parçaladığı mercek parçaları Fako cihazı ile emilerek kısa sürede temizlenir. Ardından yapay göz içi merceği yerleştirilir, göz içine antibiyotik enjekte edilir ve ameliyat sonlandırılır.
Katarakt tekrarlar mı?
Katarakt ameliyatı olanlarda yeniden katarakt oluşmaz. Operasyonla, merceğin içine yerleştirildiği zar zamanla kesifleşebilir. Bu halk arasında “ikincil katarakt” olarak isimlendirilse de aslında katarakt değildir. Bu oluşum genellikle lazerle kolayca tedavi edilebilir. Çocuklarda veya zarın çok kalınlaştığı ender durumlarda ameliyatla temizlemek gerekebilir.
