Pek çok ebeveyn, eğitimci ve çocuğun, Covid-19 döneminde okula gitmekle ilgili endişe ve kaygıları var. Uzmanlar, “Covid-19, 190’dan fazla ülkede yaklaşık 1.6 milyar öğrenciyi etkileyerek, eğitim sisteminde tarihin en büyük yıkımını yarattı” diyor. Bu durumda akla, “Okulları erken açan ülkelerde Covid-19 faturası nasıl” sorusu geliyor. Önce haberimizi okuyun sonra da “Türkiye’de 21 Eylül’de ilkokul, ortaokul ve liselerin yüz yüze eğitime başlama hazırlığı ile 3 Ekim’de üniversitelerin açılmasının sonuçlarına hazır mıyız” sorusunu yanıtlayın.
Covid-19 pandemisinde günlük vaka sayımızın 1700’ün üstüne çıktığı Eylül ayında, bu sayılar endişe veriyor. 21 Eylül’de ilkokul, ortaokul ve liselerin yüz yüze eğitime başlama hazırlığı ile 3 Ekim’de üniversitelerin açılacak oluşu, aylardır engellenen milyonlarca çocuk ve gencin bir araya gelişi ile salgının artışa geçiş korkusunu doğuruyor. Yeditepe Üniversitesi İhtisas Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Meral Sönmezoğlu, “Verilerimiz gösteriyor ki çocuk ve genç yaş grubu virüsü kolay alıyor. Çocuklar virüse daha kolay yakalanmalarına rağmen, sorunu çoğunlukla belirtisiz ya da hafif belirtilerle atlatırken, çevresindeki arkadaşlarına, evdeki ebeveynleri ile büyükleri olan anneanne, babaanne ve dedelerine kolaylıkla bulaştırabilirler. Bu nedenle çocukların kalabalık ortamlarda bulunduktan sonra birlikte yaşadığı kişiler için önemli bir risk haline geleceklerinin unutulmaması gerek” diyor ve devam ediyor;
GEÇMİŞTE ALIŞIK OLMADIĞIMIZ BİR DÖNEM YAŞIYORUZ
“Eğitim ve sosyal yaşamın geçmişte alıştığımız gibi devam edemeyeceği bir dönem yaşıyoruz. Bu dönemi akılcı ve kurallara uygun şekilde planlamak zorundayız. Covid-19, 190’dan fazla ülkede yaklaşık 1.6 milyar öğrenciyi etkileyerek, eğitim sisteminde tarihin en büyük yıkımını yarattı. Çoğu ülke virüsün kontrol altına alınmasına yardımcı olmak için okulları kapattı. Okulları kapatan toplam 134 ülkeden 105’i (yüzde 78) okulları yeniden açma tarihini belirledi. Bu 105 ülkeden 59’u temmuz ve ağustos aylarında okulları yeniden açtı veya yakında açmayı planlıyor.”
OKULLARIN AÇILMA ŞARTI
Bu ay yayınlanan bir yazıda (Covid-19: re-opening universities is high risk, BMJ 2020; 370) dünyada en fazla Covid-19 vakasının görüldüğü Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) Ağustos ayında tüm üniversitelerin açıldığı ve ardından kampuslerde vakaların hızla arttığı belirtilmiş. 30 bin öğrenci barındıran Kuzey Karolina Üniversitesi’nde açıldıktan sonra iki hafta içinde 756 kişinin enfeksiyona yakalandığı tespit edilmiş ve kampus kapatılmış. Kampüslerin açılması ile tüm ABD’de 750 üniversitede, 26 Ağustos’a kadar 26 binden fazla kişinin hastalığa yakalandığı görülmüş. Yazıda yapılan yorumda okulların ve üniversitelerin açılması için öncelikli şartın o ülke veya bölgede toplumsal bulaş hızının düşürülmesi olduğu vurgulanmış. Toplumsal bulaş hızının düşük olması için de en az 7 gün izlemde, 100 bin kişi başına 4’ ten az yeni vaka ve test pozitifliğinin yüzde 5’ in altında olmasının gerektiği belirtilmiş.
OKULLAR HASTALIĞIN YAYILIMI İÇİN UYGUN ORTAM SUNUYOR
Prof. Dr. Meral Sönmezoğlu, “Buradan yola çıkarak Türkiye’de test pozitiflik oranlarının her bölgede ayrı değerlendirilmesi gerektiğini söyleyebiliriz. Çünkü ABD deneyiminin de gösterdiği gibi okulların açılması ile çok sayıda çocuk ve genç bir araya gelecek. Bu, öğretmen ve okul çalışanlarıyla yoğun temas anlamına gelir ve Covid – 19 hastalığının yayılımı için uygun ortam oluşturabilir. Okullarda çok sayıda vakanın çıkması ise kapatma kararı getirebilir” diyor. Sönmezoğlu’na göre eğer okullar açılacaksa alınması gereken önlemler konusunda hiçbir ihmalin olmaması gerekiyor.
ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
İşte kalabalık ortam potansiyeli olan okullar açılırken alınması gereken önlemler:
*El hijyeni, fiziksel mesafe, uygun olan öğrencilerde maske kullanımı ve hastalık halinde evde kalma ile ilgili koruyucu önlemler, Covid-19’la mücadelenin temel taşları olarak sıralanıyor.
Okulların alabileceği pratik önlemler:
*Okul başlangıç ve kapanışını yaş veya sınıflara göre farklı oluşturmak,
*Yemek zamanlarını farklı kurgulamak
*Sınıfları geçici alanlarda veya dış mekanlarda seyreltmek
*Sınıf mevcudunu azaltmak için okulu vardiyalı yapmak
*Bazı dersleri yüz yüze değil uzaktan eğitimle gerçekleştirmek
NOT: Su ve hijyen kuralları, okulların güvenli bir şekilde yeniden açılmasının önemli bir parçasıdır. Yöneticiler; el yıkama, solunum kuralları (öksürme veya hapşırmada dirsek kullanılması),fiziksel mesafe önlemleri, tesisler için temizlik işlemleri ve güvenli yiyecek hazırlama uygulamaları dahil olmak üzere iyileştirme kuralları oluşturmalıdır. İdari personel ve öğretmenler ayrıca fiziksel mesafe ve okul hijyeni uygulamaları konusunda eğitilmelidir. Gelecek eğitim yılında okul temelli öğrenmeyi tamamlamak için uzaktan eğitim yöntemlerinin de hazır olması ve planlanması gerekir. Geçici kapanma olasılığı da düşünülmesi gerekenler arasında yer almalıdır.
Ceyda Erenoğlu – Habertürk
