??Anneeee bana şişko dedi!
??Sen de ona, şimdi sana şişkoyu gösteririm deseydin!
??Sen de ona, sen de sıskasın deseydin!
??Sen de ona, hadi oradan pis cüce deseydin!
Şimdi çocuğunuz eve gelip size “anne bana arkadaşım şişko dedi!”, “bana sümüklü böcek dedi”, “bana yer cücesi dedi” deyince içimiz şöyle biz cızz ediyor ve bunları söyleyenin de bir çocuk olduğunu unutup küçücük çocuğa öfke duyuyoruz. Neden? Çünkü çocuğumuza şişko dedi, sümüklü dedi, cüce dedi diye. Çünkü biz onu hep pamuklara sardık ama akranlar acımasız.
Biliyorsunuz popüler bir kavram var “akran zorbalığı.” İşte böyle birbirlerine ad takmalar, dalga geçmeler, kötü söz söylemeler hatta ve hatta itmeler, vurmalar, saç çekmeler gözlemlenebiliyor.
Tabi bu davranışlara maruz kalan çocuk okula gitmek istemiyor, çocuğun benlik algısı zedelenebiliyor.
Peki biz ebeveyn olarak ne yapacağız. Öncelikle çocuğa “kendin çöz” demeyeceğiz. Çünkü çözemiyor ve kendini kötü hissediyor.
Karşı tarafı yani zorbayı kötülemeden bu sözlerin yanlış olduğunu, bunlardan hoşlanmadığını arkadaşına söyleyebileceğini anlatabiliriz.
Çocuğun kendine yönelik algıları hakkında olumlu cümleler kurup rahatlatmaya çalışabiliriz. Ama zorbalık ortadan kalkmadan çocuk rahatlamaz.
Evde onu rahatlattıktan sonra okulla konuşmak şart. Çünkü bu sorunun okulda öğretmen eşliğinde çözülmesi gerekiyor.
Öğretmenin de öncelikle bu gerçekten zorbalık mı iyi analiz etmesi gerekiyor. Zorbalık olması için süreklilik arz etmesi, amaçlı olması lazım.
Öğretmenin gözlemleyip, önlem alması, okul yönetimiyle ve çocuk gelişimciyle, psikologla/rehber öğretmenle birliği yapmadı, aile ile görüşmesi, sınıfta buna yönelik etkinlikler yapması şart.
Bir de çalışmalar göstermiş ki zorba çocukların evde aile ilişkilerinde problem var. Kiminin güvenli bağlanma problemi var, kiminin babası şiddete eğilimli, kiminin evinde sert disiplin yöntemleri var. Dolayısıyla bu çocuğun da yardıma ihtiyacı var.
Offf keşke hiçbir çocuk zorbalıkla damgalanmasa ve hiçbir yavru buna maruz kalmasa ama işte yine biz yapıyoruz.
Her şey ailede, tutumlarda, davranışlarda başlıyor ve bitiyor…
Doç. Dr. Saniye Bencik Kangal
