Anne ve babaların şikayetçi oldukları konuların başında, çocuklarına kazandıramadıkları düzen rutinleri alışkanlığı gelir. Eğitimci Can Uysal, çocuklara düzenli ve tertipli olmayı aşılamak için önerilerde bulundu.
Aile içindeki düzensiz yaşam nedeniyle birçok evde çatışmaların ardı arkası kesilmez. Aslında çocuklara düzen alışkanlığının kazandırılması sanıldığı kadar zor, karmaşık ve imkansız bir hadise değildir. Düzen insan için bir ihtiyaçtır, insanı rahatlatır. Kendini o düzenin, düzenli işleyen sistemin içinde güvende ve huzurlu hisseder. Çocuklar için de öyledir. Kaos ortamından, düzensiz, karışık bir odadan olumsuz etkilenirler. Çocuklara düzenli olmak hassasiyet dönemlerini kaçırmadan ve yaşına uygun olarak öğretilirse düzen duygusunu hayatı boyunca devam ettirir.
Çatışma arttıkça düzensizlik de artar!
Halbuki düzen, öyle bir ruhsal kazanımdır ki çatışma arttıkça düzensizlik de artar. Bir çocuğun kendi yaşamını düzene koyabilmesi, ancak o çocuğun duygu dünyasının düzenli olması ile mümkündür.
Öte yandan düzen, çocuklarda belli dönemlerde ortaya çıkan bir ihtiyaç halidir. Eğer anne ve babalar, çocuklardaki bu ihtiyacın oluştuğu dönemleri bilir ve bunu karşılamak için rehberlik ederlerse, böylesi bir çocuk hiç zorlanmadan düzenli yaşamı kendinde bir tarz haline getirebilir. Çocuklarınıza ebeveyn olarak örnek olmalısınız. Çocuklar evi her zaman düzen içinde görmeli çünkü arada ufak dağınıklıklar olsa bile gerçekte ne kadar düzenli olduğunu bilirler. Bu özellikle de ebeveynlerinin eşyaları için geçerli. Çocuklar doğal taklitçilerdir, bu nedenler bir şeyi düzenlediğiniz veya kaldırdığınız zaman bunu sesli olarak ifade etmek de faydalı olacaktır.
Yeni bir oyuncağı çıkarmadan önce diğerlerini kaldırmasını belirtin!
Burada en önemli nokta, çocukların belli bir yeri olan nesneler kavramından ve günün sonunda tıka basa toparlamaktan ziyade aşama aşama toparlanmayı öğrenmesi. Bu neden çocuğunuz yeni bir oyuncakla oynamak istediğinde diğerlerini kaldırması gerektiğini ifade edin.
Düzen konusunda ortamı hazırlayın ve onlara yardımcı olun
Çocuğunuzun paltosu için ulaşması kolay bir askı ve ayakkabılarını koyabilecekleri bir yeri olmalı. Böylece, çocuklar eve eşyalarını etrafa atmadan düzenli bir şekilde girebilirler.
Oyun alanları olsun
Dağınıklığı önlemenin en kolay yolu çocukları yatak odalarında oynamaya teşvik etmektir. Ancak, bunu yapmak biraz zor olabilir. Yine de oyuncakları odalarında tutmalarına yardımcı olur. Ayrıca ne kadar az oyuncak olursa, onları saklamak ve düzenlemek de o kadar kolay olacaktır.
Oyuncakları muhafaza edecek bir yer yoksa, depolama alanı ulaşılamaz veya çocuğunuzun kullanamayacağı gibiyse işler biraz zor olabilir. Bunun için kutular alabilirsiniz. Daha organize olmak isterseniz, her çekmeceye veya kutuya oyuncakların fotoğraflarını yapıştırabilirsiniz. Böylece çocuğunuz hangi oyuncağını nereye koyabileceğini daha kolay bulabilir.
Düzen konusunda pozitif yönde açıklamalar yapın
Bir oda temiz ve düzenli olduğunda, bunun ne kadar güzel bir şey olduğunu ifade edin. Böylece çocukla düzen konusunda daha bilinçli hareket edebilir.
Çocukla tartışmak, onu aşağılamak, baskı altına almak, cezalandırmak geçici düzen oluştursa da, uzun vadeli olarak bakıldığında çocuğun düzen hissini derinden bozar.
Çocukların ergenlik döneminden sonra oluşturduğu düzen, içsel bir düzen değil, dış dünyaya düzensiz görünmemek adına düzendir.
Arkadaşları odasına girdiğinde, akrabaları onun çamaşırlarını ve pijamalarını yerlerde gördüğünde oluşan “mahcubiyet” hissi ile başarmaya çalıştığı düzendir ki bu oldukça yorucu bir çabadır.
Ebeveynlerin çocukları ile çatışmasına gerek olmadığını görüyoruz. Eğer bir çocuk düzensiz ise bu onun bir kabahati değil, gelişim dönemlerinde kendisine yeterince rehberlik yapılamamış olmasının bir sonucudur.
PembeNar