Çocuklarda Rezilyans ve Ruh Sağlığını Sağlamanın 5 Kolay Yolu

Çocuklarda Direnç ve Ruh Sağlığını Sağlamanın 5 Kolay Yolu

Ebeveynler sık sık çocuklarının akıl sağlığı sorunlarına karşı daha dirençli ve dayanıklı olmalarına nasıl yardımcı olabileceklerini sorarlar. Tüm akıl sağlığı sorunlarını durduramasak da çocukların ve gençlerin sağlık ve direnç kazanacak alışkanlıklar edinmelerine yardım edebiliriz. Ancak bu alışkanlıklar tek başlarına var olamazlar. Çocukların ebeveynleriyle, kendilerine bakanlarla ve öğretmenleriyle geliştirebildikleri güçlü, destekleyici, koruyucu ilişkilerden ortaya çıkarlar.

İşte, akıl sağlığını korumanın, her biri çocuğunuzla yaptığınızda, alışkanlık haline getirdiğinizde ve günlük yaşamınıza kattığınızda daha etkili olacak 5 yolu:

1.  Kendiniz olun.

Çocukların karakterlerindeki güçlü yönleri fark etmelerine yardımcı olmak özgüven kazanmaları ve dünyaya kattıkları eşsizliği takdir etmelerini sağlamanın harika bir yoludur.

Odağı yapamadıkları şeylerden yapabildiklerine kaydırarak karakterlerinin olumlu yönlerini vurgulamış olursunuz. Karakterimizin güçlü yönleri bir sonuca, bir nota, belirli bir başarıya bağlı değildir; benliğimizin temel erdemleridir.

Çocukların kendilerinin ve tabi başkalarının güçlü yönlerini fark etmelerini ve takdir etmelerini sağalmak için yapabileceğiniz pek çok şey vardır. İşte bunlardan üç tanesi: 

• Güçlü yönleri tespit edin

Bir çocukla vakit geçiren insanlardan biriyseniz (bir ebeveyn, arkadaş, öğretmen ya da bir rol model), onların sergilediklerini gördüğünüz güçlü yönleri fark etmeye ve isimlendirmeye başlayın. Yani, şöyle şeyler söyleyin: “Bugün süpermarkette beklerken sabretmek konusunda ne kadar güçlü olduğunu gösterdin” ve “Bugünkü futbol antrenmanında başkalarıyla birlikte ne kadar iyi çalıştığını fark ettim; harika bir takım çalışmasıydı!”

• Kurgusal bir rol modeli bulun

Güçlü karakter yönlerini betimleyen pek çok fantastik öykü ve film vardır. Çocuğunuzla sergilenen güçlü karakter özelliği hakkında konuşun ve bu rol modele gerçek hayatta benzemeye çalışmak isteyip istemediğine bakın. Eğer öyleyse, bu özellik üzerinde sıkı çalışmasını övmek için “güçlü yönleri tespit etmek” tekniğinden faydalanın.

2. Şükran duyun.

Başka insanların hayatlarının bizimkinden daha iyi olduğunu hissetmek kolaydır, özellikle de sosyal medyadaki mükemmel görsellerin bombardımanına uğradığımızda. Başkalarının daha güzel, daha varlıklı ve eğlenceli oldukları ya da basitçe “daha fazlasına sahip” oldukları fikrine takılıp kalabiliriz. Çocuklar da bu kıyas tuzağına düşmeye en az yetişkinler kadar yatkındırlar. Öyleyse onlara (ve kendimize) nasıl yardım edebiliriz?

Bir olasılık, şükran becerilerini geliştirerek hayatınızda/hayatlarında iyi giden şeylere dikkat çekmektir. İşte bunu başarmanın üç yolu:

• Bir şükran kavanozu oluşturun

Çocuklarınıza işler iyi gittiğinde bir şükran notu yazma ve bunu bir şükran kavanozuna atma alışkanlığını kazandırın. Bu davranışta onlara örnek olarak ve kendiniz de yaparak (ki bu sizin de moralinizi düzeltecektir!) bunu teşvik edebilirsiniz. Başlamanıza yardımcı olmak için bloğumuzda 40 saniyelik bir videobulunmaktadır.

• Bir şükran günlüğü tutun

Daha büyük çocuklar memnun oldukları ve her gün onlar için yolunda giden şeyleri yazacakları bir şükran günlüğü tutmayı tercih edebilirler. Günlük, tanık oldukları olumlu anları, mesela arkadaşlarının başına gelen ve kutlamak ya da teşekkür etmek istedikleri iyi şeyleri de içerebilir,

• Bir şükran sohbeti edin

Her gün şükran konusunda laflamak için zaman ayırın. Bazı ebeveynler bunu çocukları uyumadan önce, onları gün içinde yolunda giden şeyler için konuşmaya teşvik ederek yaparlar. Bazı öğretmenler bu sohbeti okul bitimi rutinine ekleyerek şöyle sorular sorarlar “Bugün sana kibar davranan birini anlat bakalım” ya da “Bugün gerçekten çok şükran duyduğun bir şeyden bahset bakalım”.

Minnettarlık alışkanlıkları edinmek çocuklarımızın yaşadığı zor anlara ve mücadelelere verdiğimiz tepkiyi azaltacağımız ya da tepkisiz kalacağımız anlamına gelmez. Bu anlar hakkında sohbet etmek çok önemlidir. Fakat gün içinde olumlu şeylere odaklandığınız bir zamanın olması çocukların düşüncelerini dengede tutmalarına yardımcı olmak konusunda faydalıdır.

3. Farkında olun.

Zihinlerimiz çok meşgul olabilir, geçmişi düşünmeye ya da gelecek konusunda endişelenmeye dalabilir. Yaşanan anda neler olduğuna odaklanmanın yollarını bulmak da çocuğunuzun ruh sağlığını korumanın yollarından biridir.

İşte çocuğunuzun bilinçli farkındalık becerilerini geliştirmesine yardımcı olmanın üç farklı yolu ve hepsi de sizin katılımınızla en iyi etkiyi gösterecektir (özellikle de söz konusu olan çok küçük çocuklarsa).

• 1o dakika çizim yapın

Herkese bir kalem ve kağıt verin, zamanlayıcıyı 10 dakikaya ayarlayın ve görebildiğiniz bir şey çizin. Dikkatinizi şekillere, renklere ve tekrar eden kalıplara verin. Nesnelere farklı açılardan bakın. Daha büyük çocuklarınızı zihinlerinin dağılmaya başladığı anları tespit etmeleri ve dikkatlerini yeniden çizmeye odaklamaları için teşvik edin. Bu etkinlik çizimin ne kadar ‘iyi’ ya da ‘kötü’ olduğuyla ilgili değildir, etkinliğe odaklanıp odaklanamadığınız ve zihniniz dağıldığında dikkatinizi yeniden etkinliğe getirip getiremediğinizle ilgilidir.

• Ayıcıkla bir oyun oynayın

Küçük çocuklar nefeslerine dikkat etmeleri için yapacağınız bu basit farkındalık etkinliğinden çok keyif alabilirler. Çocuğunuzdan en sevdiği küçük pelüş oyuncağını getirmesini isteyin. Yere sırt üstü uzanmasını ve pelüş oyuncağı karnına koymasını isteyin. Zamanlayıcıyı iki dakikaya ayarlayın ve o nefes alıp verirken oyuncağın nasıl da bir aşağı bir yukarı hareket ettiğini izlemesini isteyin. Bu basit, hareketi fark etme eylemi çocuğunuzun “anda” bir andan daha uzun süre kalmasına izin verir.

4. Nazik olun.

Nezaket ruh sağlığı için bir kazan-kazan durumu sunar. Araştırmalar başkalarına nazik olduğumuzda yalnızca karşı tarafın ruh halini iyileştirmekle kalmadığımızı aynı zamanda kendimiz de daha iyi hissettiğimizi gösteriyor. Nazik olmak başkalarıyla bağ kurmamıza yardımcı olabilir ve ilişkilerimiz, uzun vadede akıl sağlığımız ve ruhsal durumumuzun iyiliği konusunda çok önemli bir rol oynar.

Çocukların ve yetişkinlerin her gün nezaket gösterebilecekleri yüzlerce yol vardır. Üstelik bazen bu eylemleri daha büyük etkinliklere dönüştürerek önemlerini ve değerlerini daha fazla vurgulamak eğlenceli de olabilir.

• Bir “nezaket pelerini” giyin

Küçük çocuklar Örümcek Adam’dan Wonder Woman’a süper kahramanlar gibi davranmaya genellikle bayılırlar. Bu yüzden hayali bir ‘nezaket pelerini’ giymeye ve hem yaşıtları hem de yetişkinlerle süper kahramanca nezaket eylemleri yapmaya bayılmaları da muhtemeldir. Bunlar okulda, evde ya da toplum içinde yapılabilir. Bu fırsatları hem başkalarına hem de kendimize nazik olmanın neden önemli olduğu konusunda konuşmak için fırsatlar olarak görebiliriz.

• Bir şey verin

Çocuklarınızı oyuncaklarını ya da artık üstlerine olmayan kıyafetlerini bir hayır kurumuna bağışlamaları için cesaretlendirin. Ne verileceğini seçmekten, onu kuruma götürmeye kadar çocukları sürece dahil edin. Hayır kurumunun işleri sayesinde başkalarına ve çöpe atmak yerine geri dönüştürerek gezegenimize nasıl yardım ettikleri konusunda onlarla konuşun.

• Bağış kampanyaları ve gönüllülük başlatın

Daha büyük çocuklar için nezaketi tutkulu oldukları bir konuyla bağlamak onları içinde yaşadıkları topluma bağlamak ve iyi bir ruh sağlığı geliştirmelerine yardımcı olmak için harika bir yoldur.

5. Büyümeye odaklı bir zihniyeti besleyin.

Dirençli olmak zorluklarla, engellerle ya da başarısızlıkla karşılaştığınızda kendinizi toplamak anlamına gelir. Hepimiz zorluklarla mücadele ettiğimiz zamanlar yaşarız bu nedenle direnç geliştirmek başa çıkmamıza yardımcı olmak için çok önemlidir.

Çocuklarda direnci geliştirmenin bir yolu da büyümeye yönelik bir zihniyet geliştirmelerine yardımcı olmaktır. Bu, becerilerimizin ve zekamızın alıştırmayla, eleştirilerle ve çaba göstererek gelişebileceği inancıyla ilişkilidir. Spektrumun diğer ucunda sabit zihniyet, zekamızın sabit olduğu ve bunu değiştirmek için yapabileceğimiz pek bir şey olmadığı inancı vardır.

Büyümeye yönelik bir zihniyeti olan çocukların bir şeyde başarısız olduklarında yeniden denemeleri ve kendilerini nasıl geliştirebileceklerini öğrenmeye çabalamaları daha muhtemeldir. Bu ‘cesur’ özellik ve büyümeye yönelik zihniyet konusundaki araştırmalar hatalardan öğrenmenin başarı ve direncin en önemli araçlarından biri olduğunu gösteriyor. Bunun aksine, sabit zihniyete sahip çocuklar başarısızlıkla karşılaştıklarında başarmak için gereken özelliğin kendilerinde bulunmadığına ikna olarak vazgeçmeye yatkınlar.

İşte çocuğunuzu büyümeye yönelik bir zihniyet geliştirmeye teşvik etmenin üç yolu: 

• ‘Henüz’ kelimesini ekleyin

Zeka konusunda konuşma biçiminizi değiştirmek çocuğunuzun öğrenmenin bir süreç olduğunu ve becerilerimizle karakter özelliklerimizin değişmez olmadığını anlamasına yardımcı olur. Çocuğunuz ‘Ben bunu yapamam’ dediğinde (ister yeni bir hobi, ister ev ödevi ya da bir ayakkabı bağcığını bağlamak olsun), ‘HENÜZ yapamazsın’ deyin. Bu ufak sözcüğü eklemek öğrenme sürecini vurgular.

• Başkalarıyla birlikte deneyin (ve yanılın)

Yeni şeyler denemek korkutucu olabilir fakat başkalarıyla yaptığınızda genellikle o kadar da korkutucu değildir. Ailece yeni bir şey denemeye karar verebilir ve (birinci, ikinci ve hatta 99. Seferde bile!).  işe yaramadığında bunu kutlayabilirsiniz. Çocuklar işler yolunda gitmediğinde yetişkinlerin kendilerine nezaketle yanıt verdiğini duymaktan ve sonra yeniden denediklerini görmekten çok şey öğrenebilirler.

• Başarı ve yenilgiye dair ilham verici öyküler bulun

Kış Olimpiyatları tüm hızıyla devam ederken bu sporcuların nasıl böylesi üstün performans düzeylerine ulaşmayı başarabildikleri hakkında sohbet etmek için harika bir zamandır. Yetenek tek başına sizi bir Olimpiyat şampiyonu yapmaz. Yıllar boyu sürecek antrenmanlara kendinizi adamaya hazır olmanız ve bu kayda değer başarılara ulaşmak için başarıyı kabul etmeyi ve onu kullanarak gelişmeyi öğrenmeniz gerekir. İlham verici insanlar ve onların başarıları hakkındaki bu sohbetler büyümeye yönelik bir zihniyet mesajını iletmeye yardımcı olabilir.

Bizlerin, ebeveynler, öğretmenler ve bakım verenler olarak çocuklarımızın ruh sağlının çok önemli kaynakları olduğumuzu unutmayın. Bu fikirlerin tadını çıkarın, size ve ailenize uygun olanları deneyin ve uymayanları boş verin. Bu fikirlerden bazılarını deneyecek olursanız nasıl gittiğine dair, hem başarılar hem de başarısızlıklar konusunda sizden haber almak bizi çok mutlu eder!

 

Kaynak: Dr. Hazel Harrison