Çocuk istismarıyla ilgili her gün başka korkunç bir haber karşımıza çıkıyor. Yüreğimiz dağlanıyor, içimiz sıkılıyor ve öfkeleniyoruz. Korku içimizi kaplamadan önce çocuklarımızı istismara karşı nasıl eğitebilir ve onları nasıl koruyabiliriz?
Çocuk istismarı hep başkalarının başına gelecek bir kavram değildir.
Bu korkunç olayları, sadece başkaları yaşıyormuş gibi düşünmek yanlış. Çünkü konuşulması ve ortaya çıkarılmaıs zor bir konu olduğundan kesin rakamlar ve oranlara ulaşılmıyor. O yüzden çocuğunuz da risk altında olabilir. Önemli olan dikkatli olmak ve çocuğunuzu bu konuda eğitmek. Peki bu kadar zor bir konu bir çocuğa nasıl anlatılır? Kafanızda çok soru işareti olduğunuzu biliyoruz.
Kız veya erkek çocuğunuz olması fark etmiyor, her çocuk risk altında.
Çocuk istismarı nedir diye düşünürseniz de aslında cevap basit; cinsellik içeren her türlü söz, fiil ve materyallerle bir çocuğa yakınlık kurmaya çalışmak çocuklara yönelik cinsel tacizdir. Fiziksel taciz ise cinsel içerik taşıyan dokunmalar dahil, tecavüzle bitebilecek şekilde saldırganlıktır. Çocuğunuzun başına gelebilecek herhangi bir istismarı sizinle paylaşabilmesi ve bu konuda önlem alabilmesi için ona bazı temel meseleleri çocuk dilinden anlatmanız gerekiyor.
Çocuklara sürekli tembih ederek onları çevrelerine karşı güvensiz kılarız. Bunun yerine bir davranış refleksi kazandırmalıyız.
4-11 yaş çocuk tacizinin en sık yaşandığı yaş aralığı. Bu dönemde çocuğumuza alışkanlık haline getireceği davranışlar kazandırmak da daha kolay. Öncelikle onları sürekli tembihler, kimseyle konuşmamasını söylersek çocuk çevresindne sürekli korkmaya başlayabilir. Bu yüzden de herkesin ona rahatlıkla dokunamayacağını öğreterek başlayabiliriz.
4 yaşından itibaren bütün çocuklara bedeninin ona özel olduğunu ve başkalarının rahatlıkla ona dokunamayacağını öğretmemiz gerekiyor.
Çocuğumuza ondan izin almadan kimsenin onun bedenine dokunamayacağını anlatmamız gerekiyor. İyi niyetle bile olsa ona dokunmak isteyenlere ‘izin vermiyorum’ – ‘izin veriyorum’ demesini sağlamamız gerekiyor. Böylelikle çocuğun zora maruz bırakılacağı durumların yanlışlığını da ona öğretmiş oluyoruz.
Anne baba olarak bile çocuğunuzdan izin almalısınız. 4-5 yaşından sonra çocuğunuzu öpecekseniz ona ‘seni öpebilir miyim?’ şeklinde sormanız gerekiyor.
Böylelikle çocuğunuzun hem kendilik algısı hem de doğru-yanlış ayrımı yapması kolaylaşacaktır. O gün sizin öpmenize izin vermiyorsa bunu tepkiyle karşılamayıp kabullenmeniz gerekiyor. Kendi bedeni üzerindeki kararları kendi vereceğini bilmesi gerekiyor.
Mahrem bölgelere dokunulması tamamıyla yasaklanmalı. Sadece anne babasının temizlik amaçlı dokunması daha doğru olacaktır.
İnsanların ortasında cinsel uzuvlarını gösteren çocuklar, çocukların mahrem yerlerine şakayla-iyi niyetle dokunan yetişkinleri kesinlikle uyarmalısınız. Bunlar en yakınınız dahi olsa yasak kılmalısınız. Çocuğunuzun da bu bölgelere herkesin istediği gibi dokunamayacağını anlamasını sağlamalısınız.
Tacize maruz kalmış çocuklar genellikle kaçma refleksi bile gösteremiyorlar.
Bunun sebebi de asla kaçmayı başaramayacağını düşünmeleri. O yüzden çocuklarınızla şakalaşıp oyun oynadığınızda bile ona fiziksel kuvvetinizi göstermemeniz gerekiyor. Ondan çok daha güçlü olduğunuzu hatırlatan davranışlar, çocuğun kaçma refleksini köreltiyor.
4 yaşından sonra anne-baba çocuğunun yanında tamamen çıplak kalmamalı ve çocuğunu da toplum önünde çırılçıplak bırakmamalı.
Böylelikle başkalarının onun kıyafetlerini çıkarmalarını normal karşılamayacak ve bir yanlışlık olduğunu sezecektir.
Soyunma giyinme ve tuvalet alanlarında insanların yalnız kalması gerektiğini tekrar tekrar anlatmanız gerekiyor.
Kendinizden de örnek vererek ‘bak ben tek başıma tuvalete giriyorum’ diye hatırlatılması gerekiyor. Bu sayede çocuk tuvalet gibi kapalı alanlarda bir başkasıyla bulunmayı normalleştirmekten uzaklaşacaktır.
7 yaşından sonra ise çocuk odasına kapıyı çalarak, izin isteyerek girilmeli.
Giyinmek için yardım istemediği sürece zorla soymak ve giydirmek uygulanmamalıdır.
Hangi belirtiler çocuğunuzun istismara uğrama ihtimalini kuvvetlendirir:
- Çocuğun normalinin dışında içe kapanıklık veya huysuzluk
- Geceleri uyku sorunları, kabuslar
- Yaşının gerisinde bazı davranışlara dönüş (tuvalet eğitimli bir çocuğun yatak ıslatması gibi)
- Öfke patlamaları
- Bazı mekan veya kişilerden ani korku/çekinme
- Yemede değişim (azaltma veya çoğaltma)
- Cinsel organlar hakkında yaşının ötesinde ani bilgi veya tanım artışı (yeni argo kelimeler gibi)
- Oyuncakları ile oynarken yaşının ötesinde bilgide cinsel hareketler ile oynaması
- Kendine zarar verme davranışları (kesme, saç yolma, v.b.)
- Evden/okuldan kaçma
- Genital bölge, anus veya ağız çevresinde ağrı, renk değişimi (çürüme gibi) veya kanama
- Tuvalet yaparken ağrı (birden çok defa)
- Tuvalet eğitimi ile alakasız alta kaçırma
”Çocuğunuzun yanlış giden bir şeyler var” hissi oluşması için bu önlemleri almalısınız. İnsanlara güvenmediğiniz bir dünyaya sürüklensek de çocuklarımızın bu konuda ses çıkarmasını ve bize durumu haberdar etmesini önemsemeliyiz. Çocuğunuz istismara uğrar ve bu konuda desteğe ihtiyaç duyarsanız;
183 Alo Kadın Çocuk ve Sosyal Hizmet Danışma Hattı’nı arayabilirsiniz.
kaynak=www.mynet.com
