Yeni yıl ile birlikte Türkiye’de kağıt, plastik, cam ve metal kullanılarak üretilen ambalajlarda depozito sistemi hayata geçti. Ambalajlar markete iade edildiğinde ücreti geri alınacak. Her yıl 1 milyon ton ilave atığın oluşmasının önüne geçmeyi hedefleyen uygulama bugün itibarıyla başladı.
Çevre kirliliğini ve doğanın yükünü bir nebze olsun azaltmak için getirilen ücretli poşet uygulamasının ardından şimdi de kağıt, plastik ve metal kullanılarak yapılan ambalajlarda Depozito sistemi geçerli olacak. Ambalaj iade edildiği takdirde ücreti geri verilecek. Uygulama bugün itibarıyla başladı.
Vatandaşlar alışveriş yaptığı sırada alacağı ürünün fiyatına ek olarak bir depozito bedeli ödeyecek. Aldığı ürünü kullandıktan sonra ambalajlı ürünü iade ettiğinde ödediği depozito bedelini geri alacak.
DEPOZİTO TUTARLARI
Su, gazlı veya normal içeceklerde plastik ambalajlar için ürün boyutuna göre 1.48 kuruştan, 5.8 kuruşa kadar değişen tutarlar uygulanacak.
Metal içecek ambalajları için ise 4.3 kuruş tutarında bir ücret ödenecek. Cam ambalajlar için ödenecek tutarlar ise 1.48 kuruş ile 14.8 kuruş arasında değişecek.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Ocak 2022’de Depozito uygulamasına başlanacağını açıklamıştı.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile bağlı ve ilgili kuruluşlarının 2022 yılı bütçesine ilişkin sunum yapan Kurum, “Türkiye Çevre Ajansı’mızla depozito yönetim sistemini kuruyoruz. Online merkezi veri sistemini ve internet bağlantılı depozito iade makinalarımızı hazırlıyoruz. Uygulamayı 2022 Ocak ayı itibarıyla başlatacağız. Ekonomimize yıllık 4 milyar lira katkı ile on binlerce vatandaşımıza istihdam sağlayacağız” ifadelerini kullanmıştı.
SEKTÖRÜN GELİŞİMİNİ HIZLANDIRACAK
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu daha önce yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanmıştı:
Uygulamayla birlikte tüketiciler, ürünleri satın alırken ürün bedeliyle birlikte belirlenen depozito iade ücretini de satış noktasına ödeyecek. Depozito sistemi, tüketiciyi ürünün fiyatı dışında ödenen bedeli geri alabilmek için sistemin belirlediği market veya diğer toplama noktalarına yönlendirecek, tüketici depozito bedelini geri alabilmek için atığı iade edecek.
Depozito sistemiyle birlikte tüketici için parasal değer ifade edecek atıklar, çevreye çöp olarak atılmayacak, depozito iade merkezlerine götürülüp, geri dönüştürülerek hammadde olacak. Hem çevre korunacak hem ülke ekonomisi kazanacak. Depozito uygulaması, temiz ve geri dönüşüme uygun hammadde elde edilmesine olanak sağlayarak sektörün gelişimini hızlandıracak.
TÜRKİYE’DE 263 BİN TON AZALMA MEYDANA GETİRECEK
Bu sistemlerin en büyük avantajı toplama ve geri dönüşüm miktarını artırması. Avrupa’da depozitosuz içecek ambalajlarının toplama oranı yüzde 47 iken, depozito olan alanlarda toplama oranı ise yüzde 94. Karbon emisyonlarını azaltmayı hedefleyen AB, 2025 yılı itibarıyla içecek ambalajlarının yüzde 25’lik kısmının geri dönüştürülmüş hammaddelerden oluşmasını istiyor.
2030’da bu oranın yüzde 30’a çıkarılması planlanıyor. Bunu başarabilmek için tüketiciyi, geri dönüşüm sisteminin paydaşı yapmak ve ödüllendirmek gerekiyor. Dolayısıyla Depozito İade Sistemi, çevresel anlamda geri dönüşüm trendine ciddi katkı sunuyor. Sistem, 2022 yılında devreye girdiğinde karbon emisyonunda yılda Türkiye’de 263 bin ton azalma meydana getirecek.
Sistemin işleyişi ve denetiminde en önemli rolü bu amaçla kurulan ‘Çevre Ajansı’ üstlenecek. Türkiye’deki genç nüfusun tüketim alışkanları sebebiyle her yıl kullanılan içecek ambalajı miktarı arıyor. Rakamlar kişi başı yılda 279, toplamda ise 20 milyar adet. 2030 başlarında rakamın toplamda 30 milyara çıkacağı öngörülüyor.
Hürriyet
