‘Hazır mevsim yaz, havalar sıcak, yaşı da geldi, onunla aynı yaşta kuzeni tuvaletini söyleyebiliyor, biz de artık tuvalet eğitimine başlayalım.’ dedik ama acaba çocuğumuz ve gelişimi bizimle aynı fikirde mi?
Ebeveynlerin birçoğu çocuk belli bir yaşa geldiğinde ya da çevrelerinde çocuklarıyla akran olan bir çocuğun tuvalet eğitimine başlamış olmasıyla birlikte tuvalet eğitimi sürecine girmeyi doğru bulurlar. Ancak tuvalet eğitimi 18-24 aylarda verilebilir desek de her çocuğun bireysel farklılıklarının olduğunu, tuvalet eğitimi için belli bir hazırbulunuşluğun olması gerektiğini ve erkek çocukların genelde kız çocuklarından daha geç hazır olduğunu göz önünde bulundurmak gerekir. Hazırbulunuşluk dediğimiz kavram bir becerinin öğrenilebilmesi için gerekli ön koşulların sağlanmış olması anlamına gelir. Tuvalet eğitimi için de çocuğumuzun bazı ön koşulları tamamlamış ve hazırbulunuşluk göstermiş olması gerekir. Peki çocuğumuzun bu ön koşulları sağladığını nasıl anlayacağız?
Kendimize şu soruları soralım;
– Çocuğum gece uykusundan kuru kalkıyor mu? (Haftada 3-4 gün)
– Gerektiği kadar soyunma ve giyinme becerisi kazandı mı? (Fırsat vermediysek vermeye başlıyoruz.)
– Tuvaletini evin belli köşelerinde gizlenerek mi yapıyor?
– Dolu bezinden rahatsız olup çıkarmam için rahatsızlığını belli ediyor ya da kendi çıkarmaya çalışıyor mu?
– Dil gelişimi tuvaletini ifade etmek için uygun düzeyde mi?
Bu sorulara olumlu cevap veriyorsak çocuğumuzun artık tuvalet eğitimine hazır olduğunu söyleyebiliriz. Bu aşamadan sonra yapacağımız şey bir ihtiyaç listesi oluşturup bu listeye uygun alışveriş yapmak ve süreci başlatmak.
Tuvalet eğitimi sürecinde neleri yapmamalı, neleri yapmalıyız?
Neler Yapmamalıyız?
– Bezi bırakma aşamasında gece, dışarıya çıkarken, misafirliğe giderken bez kullanmamalıyız,
– Çocuk tuvaletini yaparken ‘Yaptın mı, ne zaman yapacaksın, çok kötü koktu, yapmıyorsan giderim’ gibi söylemlerde bulunmamalıyız,
– Rahat olması amacıyla çocuğu evde tamamen çıplak bırakmamalıyız,
– Tuvaletini yaptığında aşırı ödüllendirmemeliyiz,
– Tuvalet eğitimini yalnızca tuvaletini lazımlığa veya tuvalete yapmak olarak algılamamalıyız.
Neler Yapmalıyız?
– Dışarı çıkarken veya misafirliğe giderken bez yerine alıştırma külotlarını tercih edebiliriz,
– Çocuğun bireysel özelliklerine bağlı olarak lazımlık veya klozet ile sürece başlayabiliriz,
– Lazımlık kullanacaksak lazımlığı muhakkak tuvalete yerleştirmeli ve çocuğun da tuvaletini burada yapmasını sağlamalıyız,
– Çocuk klozetten korkmuyorsa uygun aparatla birlikte ayağının altına koyabileceğimiz bir tabure almalıyız,
– Çocuğumuzun sıvı alımını kontrol ederek gece altına kaçırmaları azaltabiliriz,
– Önlemlere rağmen gece altına kaçırıyorsa çocuğumuzun tuvaletinin kaç saatte bir geldiğini gözlemleyip gece tuvalete kaldırabiliriz,
– Tuvalet alışkanlığı sürecinde resimli çocuk kitaplarından ve çocuk şarkılarından faydalanabiliriz,
– Tuvalet eğitiminin tuvalete gitme, pantolonunu indirme, tuvaletini yapma, tuvalet sonrası temizliğini yapma, sifonu çekme, pantolonunu yukarı çekme, ellerini yıkama ve kurulama süreçlerinin tamamından oluştuğunu bilmeliyiz,
– Kaçırmalara ve direnmelere karşı sakin kalabilmeliyiz,
– İhtiyaç durumunda bu süreci bir uzmanla yürütmeye açık olmalıyız.