Karaciğer Yağlanması Belirtileri ve Tedavisi
Vücut sağlığı açısından oldukça önemli olan karaciğerde, kötü alışkanlıklar ve sağlıksız beslenme nedeniyle yağlanma görülmektedir. Karaciğer yağlanması hakkındaki tüm detaylar içeriğimizde.
KARACİĞER YAĞLANMASI NEDİR?
Vücut sağlığı için oldukça önemli olan karaciğerde anormal bir şekilde yağ birikmesi nedeniyle karaciğer yağlanması meydana gelir. Karaciğer, yaşamımızı devam ettirebilmemiz için oldukça önemli bir rol oynayan organlar arasındadır.
Tıp dilinde “hepatosteatoz” olarak adlandırılan karaciğer yağlanması, genellikle obezite, diyabet ve kolesterol hastalarında daha sık rastlanılan bir rahatsızlıktır. Sinsice ilerleyen bir rahatsızlık olan karaciğer yağlanması, çok fazla belirti vermemektedir. Rahatsızlığın ilerlemesiyle birlikte yıllar sonra aşırı kilo kaybı ve halsizlik gibi belirtiler görülebilir.
Karaciğerde meydana gelen hastalıkların başında karaciğer yağlanması gelmektedir. Aynı zamanda tedavi edilmemesi durumunda iltihaplı karaciğer yağlanması, siroz ve hepatitin bir türü olan steatoheapatit meydana gelmektedir.
Sağlıklı bir karaciğerde neredeyse hiç yağ bulunmamakla birlikte düşük orandaki yağlanma normal olarak karşılanır. Yaklaşık 1-2 kg ağırlığında olan karaciğerin %5 – %10’dan fazlası yağ ise karaciğer yağlanması söz konusudur.
KARACİĞER YAĞLANMASI NEDENLERİ
Karaciğer yağlanmasının başlıca nedenleri arasında sağlıksız beslenmek ve alkol gibi kötü alışkanlıklar gelmektedir. Birçok hastalığa neden olan sağlıksız beslenme ve alkol tüketiminin azaltılması ve sağlıklı beslenmeye geçilmesi karaciğer yağlanmasını durdurmaktadır.
Beslenme şekli ve kötü alışkanlıkların yanı sıra kullanılan ilaçlar, hızlı kilo kaybı, bypass ameliyatı ve yaş durumları da karaciğer yağlanmasında etkili rol oynamaktadır. 50 yaş üstü yetişkinlerde karaciğer yağlanmasına daha sık rastlanılmasının yanı sıra ideal kilosunun 4-5 kg üstünde olan kişilerde de karaciğer yağlanmasına rastlanılmaktadır.
Alkol : Aşırı alkol tüketimi karaciğerdeki yağ parçalama metabolizmasının bozulmasına neden olarak karaciğerin yağ toplamasına sebebiyet vermektedir. Özellikle alkol nedeniyle meydana gelen karaciğer yağlanmasında tüketilen besinlerden elde edilen yağlar parçalanamaz ve sindirime gönderilemez. Böylelikle karaciğerde aşırı yağlanma söz konusu olur. Alkole bağlı olarak meydana gelen karaciğer yağlanması tedavi edilmezse hepatite neden olarak ölüm ile sonuçlanabilir.
Obezite : Kilo problemi yaşayan kişilerin %70’inde karaciğer yağlanması problemine rastlanılmaktadır. Hormonal rahatsızlıklar ve sağlıksız beslenme nedeniyle sürekli artan kilolar zamanla karaciğer yağlanmasına neden olmaktadır. Sürekli artan kilo alımı sebebiyle yağ hücrelerinin yağ depolayamaz hale gelmesi bu yağların kanda dolaşmasına ve başta karaciğer olmak üzere iç organlarda birikmesine neden olur.
İnsülin Direnci : Karaciğer yağlanmasının başlıca nedenlerinden biri de insülin direncidir. Pankeeas, insüline karşı direnç sağlayan hücrelere karşılık daha fazla insülün üretmektedir. İnsülin hormonunun artması ile birlikte kanda ve karaciğerde biriken yağ asitleri karaciğer yağlanmasına neden olur.
Kolesterol : Kandaki yağ hücrelerinin artması kolesterolü göstermektedir. Kandaki yağ oranının artmasıyla birlikte karaciğer bu yağları depolayamaz hale gelir ve karaciğer yağlanmasına neden olur.
Karaciğer yağlanmasına neden olan diğer faktörler;
- Damardan beslenme
- Kandaki trigliserid seviyesinin yüksek olması
- Tip 2 diyabet
- Wilson hastalığı
- Gebelik
- Bakteri ve virüsler karaciğer yağlanmasına neden olan diğer faktörlerdendir.
Karaciğer Yağlanması Nasıl Olur?
Karaciğer yağlanması, karaciğer hücrelerinin yağla işgal edilmesi ve buna bağlı olarak karaciğerin büyümesidir. Genellikle orta yaş üstü ve kilolu insanlarda oldukça fazla görülebilir. Erişkin insanların yaklaşık % 20 -30 unda karaciğer yağlanması olduğunu ve kabaca her on kişiden birinde karaciğer enzimlerinin yüksek olduğunu söyleyebiliriz.
Karaciğer yağlanması, genel olarak hiçbir şikayete neden olmamakla birlikte ileri dönemlerinde karnın sağ üst kısmında dolgunluk ve şişkinlik hissine neden olabilir.
Peki Karaciğer Yağlanmasının Sebepleri Nelerdir?
Karaciğer yağlanması ve enzim yükselmesinin pek çok nedeni olabilir. Tabi ki bunların bir kısmı önemli olup ileri tetkikler gerektirir, ancak çoğu zararsızdır. Örneğin geçirilmiş basit viral hepatitler karaciğer enzimlerinde ömür boyu sürecek hafif yükselmelere neden olabilir. Ülkemizde 50 yaşını geçen insanların % 80-90’ı (farkında olarak veya olmayarak) hepatit A geçirdiği için enzim yüksekliği de sık görülmektedir.
İkinci en büyük karaciğer yağlanması nedeni Alkol kullanımıdır. Bunun haricinde örneğin kolesterol ilaçları gibi bazı ilaçların yan etkisine bağlı olarak da karaciğer enzimleri yükselebilir. Örneğin uzun süreli antibiyotik kullanımı karaciğer yağlanması yapabilir.
Hormon tedavileri, ağrı kesici ilaçlar, vitamin kullanımı da karaciğer yağlanması nedenleri arasında sayılabilirler.
Son olarak şişmanlığında karaciğerde yağlanmaya neden olabileceğini söylemek gerekir.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de obezitenin artması ile karaciğer yağlanmasının daha sık görülmesi kaçınılmazdır.
Karaciğerimiz, kanımızı toksinlerden, ölü hücrelerden, mikroorganizmalardan ve aşırı yağdan temizleme görevi yapan önemli bir organımızdır.
Aşırı karaciğer yağlanması hücrelerin yeteri kadar fonksiyon görmesini, kanın temizlenmesini engeller.
KARACİĞER YAĞLANMASI BELİRTİLERİ
Sinsice ilerleyen ve çok fazla belirti vermeyen karaciğer yağlanması hemen hemen herkeste meydana gelebilecek bir rahatsızlıktır. Halsizlikle kendini belli eden karaciğer yağlanması zamanla ağırlık yaparak ağrıya neden olur. Vücuttaki en ağır organ olan karaciğer yağlanmayla birlikte büyüyerek diğer organlara baskı uygular ve kaburganın alt bölümünde ağrıya neden olur.
İlerleyen zamanlarda karaciğerdeki yağlanmanın artmasıyla birlikte ani kilo kaybı, güçsüzlük ve zihin karışıklığı gibi durumlar gözlenir. Yağlanmanın oranına ve kişinin vücut direncine bağlı olarak değişkenlik gösteren belirtiler yıllar sonra gözlemlenebilir. Tüm bu belirtilerin yanı sıra;
- Ciltte kızarıklık ve kaşıntı
- Gözlerde kızarıklık
- Hafızanın zayıflaması
- Ten ve nefeste meydana gelen kötü kokular
- Mide bulantısı
- Hemoroid gibi sorunlar karaciğer yağlanmasının diğer belirtilerindendir.
KARACİĞER YAĞLANMASI TEDAVİSİ
Karaciğer yağlanması belirtilerinden şüpheleniyorsanız bir an önce doktorunuza başvurmalısınız. Doktorunuzun uygun gördüğü kan testleri, karaciğer fonksiyonlarının incelenmesi, CT taraması, MR ve ultrasyon gibi tetkiklerin sonucunda teşhis konulur ve uygun tedavi yöntemi belirlenir. Nadiren de olsa kesin teşhisin konulabilmesi adına karaciğer biyopsisi yapılabilir.
Karaciğer yağlanması tedavisinde en önemli faktör kilo vermek ve sağlıklı beslenmektedir. Sağlıklı beslenmenin yanı sıra alkol ve sigara gibi birçok hastalığı tetikleyen kötü alışkanlıklardan uzak durmak tedavi sürecini olumlu yönde etkilerken daha hızlı iyileşme sağlamaktadır.
Doktorunuzun uygun gördüğü beslenme ve egzersiz programına uygun olarak davranmak birçok hastalığın oluşmasını engellemekte ve tedavi sürecinin daha hızlı ilerlemesine yardımcı olmaktadır. Yağlanmanın nedeni ve oranına bağlı olarak doktorun uygun gördüğü ilaç tedavileri de uygulanmaktadır.
UYARI !
Haberimizde yer alan yazılı ve görsel içerikler farklı kaynaklardan derlenerek oluşturulmuş, öneri ve bilgilendirme yazısıdır. Kesin teşhis ve tedavi niteliği taşımamaktadır. Herhangi bir sağlık sorunu karşısında mutlaka doktorunuza başvurunuz.