Karaciğeri temizleyen besinler nelerdir ve bu doğal yiyecekler hakkında tüm detayları, Diyetisyen Ayşe Tuğba Şengel açıkladı. İşte, karaciğeri temizleyen 11 doğal besin!
Karaciğer vücutta birçok hayati rol oynayan önemli bir organdır. Karaciğerin toksinlerin kandan uzaklaştırılması, bazı enzimlerin aktive edilmesi, kandaki yağ, protein ve karbonhidratın düzenlenmesi, safra üretimi ve salgılanması ve bazı vitamin-minerallerin ve glikojenin depolanması gibi çok çeşitli işlevleri vardır.
Aynı zamanda karaciğer kendini temizleyen tek organdır. Temizleme veya detoksifikasyon süreci, biriken toksik maddeleri vücuttan uzaklaştırmayı ifade eder. Karaciğer toksinler ve kirleticilere çok fazla maruz kaldığında doğal çalışma döngüsü yavaşlar. Özellikle işlenmiş ve kızartılmış yiyecekler çok miktarda tüketildiğinde karaciğere aşırı yüklenmektedir.
Karaciğer kendini temizlemeye meyilliyken, karaciğerin sağlığını iyileştirmenin ve temizlemenin yollarından biri de doğru beslenmedir. Ayrıca, obezite durumunda daha çok görülen karaciğer yağlanması hakkında uygulayabileceğiniz örnek diyet listesine buradan ulaşabilirsiniz.
Karaciğerin temizleme organı olarak işlev görmesini sağlamaya yardımcı olmak için, onu beslenme ile desteklemek çok önemlidir. İşte karaciğeri doğal olarak temizlemeye yardımcı olabilecek besinler:
Sarımsak
Sarımsak içerdiği bazı kükürtlü bileşikler sayesinde vücudun toksinleri dışarı atmasına yardımcı olan karaciğer enzimlerini aktive etme kabiliyetine sahiptir. Aynı zamanda detoksifikasyona yardımcı önemli bir mineral olan selenyum içerir.
Pancar Suyu
Pancar suyu, kalp sağlığına fayda sağlayan ve oksidatif hasarı ve inflamasyonu azaltabilen nitrat ve betalain adı verilen bir antioksidan kaynağıdır. Pancarda ayrıca, sindirim sistemi için doğal temizleyiciler olan lif ve C vitamini de bulunur.
Hayvanlar üzerinde yapılan çeşitli çalışmalar pancar suyunun karaciğerdeki oksidatif hasarı ve iltihaplanmayı azalttığını ve aynı zamanda doğal detoksifikasyon enzimlerini arttırdığını göstermiştir. Hayvan çalışmaları umut verici olmakla birlikte, benzer çalışmalar insanlarda pek fazla yapılmamıştır. Pancar suyu gibi kendisini tüketmenin de benzer etkileri olacağı varsayılabilir. Bununla birlikte, yapılan çoğu çalışma pancar suyu kullanılarak yapılmıştır.
Turpgiller
Brokoli ve karnabahar gibi turpgiller, karaciğerdeki detoksifiye edici enzim üretimini destekleyen glukozinolat içerir. Bu enzimler kanserojen maddeleri ve diğer toksinleri vücuttan temizler ve kanserle ilişkili riskleri önemli ölçüde azaltabilir.
Brüksel lahanası ve brokoli lahanası ekstresinin detoksifikasyon enzimlerinin seviyelerini arttırdığını ve karaciğeri hasardan koruduğunu gösteren hayvanlar üzerinde yapılmış çalışmalar vardır.
Elma
Bir diyet lifi çeşidi pektin bakımından zengin bir kaynak olan elma, vücudun toksinleri temizlemesi ve sindirim sisteminden atması için gerekli kimyasal bileşenleri tutar. Bu da, karaciğerin temizleme işlemi sırasında toksik yükü taşınmasını kolaylaştırır. Pektin sayesinde sindirim kanalında daha az toksin olması karaciğerin toksin yükünü daha iyi yöneterek vücudun geri kalanını daha iyi temizlenmesine yardımcı olabilir.
Yeşil çay
Yeşil çay karaciğer fonksiyonuna yardımcı olduğu bilinen kateşinler olarak adlandırılan bitki kökenli antioksidanlar içerir. Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması olan hastalarda yapılan bir çalışmada, 12 hafta boyunca antioksidanlardan yüksek yeşil çay içildiğinde karaciğer enzim düzeylerinde iyileşme olduğu ve karaciğerde oksidatif stres ve yağ birikiminin azalttığı tespit edilmiştir.
Başka bir derlemede yeşil çay içenlerin karaciğer kanseri geliştirme ihtimalinin daha düşük olduğu belirtilmiştir. En düşük risk, günde dört veya daha fazla fincan yeşil çay içen kişilerde görülmüştür.
Zerdeçal
Karaciğer hasarına karşı koruyarak sağlıklı bir karaciğerin korunmasına ve karaciğer hücrelerinin yenilenmesine yardımcı olan en güçlü baharatlardan biri olarak bilinir. Toksinleri temizleyen ve karaciğer hücrelerini tamir eden enzimlere yardımcı olmasıyla karaciğer için oldukça yararlıdır. Ayrıca safra üretimini artırmaya yardımcı olur ve başka bir kan temizleyici organ olan safra kesesinin genel işleyişini geliştirir.
Ceviz
Ceviz, karaciğer temizliğini destekleyen arginin olarak bilinen aminoasidin zengin bir kaynağıdır. Ayrıca karaciğerdeki doğal temizlik sürecini destekleyen glutatyon ve omega-3 yağ asitlerinde de yüksektir.
Avokado
Avokado karaciğerin zararlı toksinleri temizlemesi için gerekli bir bileşik olan glutatyon üreten bileşikler bakımından zengindir. Karaciğerin temizlik gücünü artırarak ve aşırı toksik yüke karşı koruyarak karaciğer sağlığını destekler.
Yeşil yapraklı sebzeler
Karaciğeri temizlemede en güçlülerden biri olan yeşil yapraklı sebzeler klorofilden son derece yüksek olması sayesinde kandaki çevresel toksinleri emer. Ağır metalleri, kimyasalları etkisiz hale getirme yetenekleriyle, karaciğer için güçlü bir koruyucu mekanizma sunarlar.
Roka, ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelere diyette yer vermek organlar ve kandaki atıkları gideren safranın oluşumunu ve akışını artıracaktır. Ayrıca lif bakımından zengin sebze ve meyveler tüketmek sindirim sistemine destek sağlarken vücuttaki toksinlerin yok edilmesini de hızlandırır.
Turunçgiller
Greyfurt, portakal, limon gibi turunçgillerin tümü karaciğerin temizleme yeteneğini arttırır. Karaciğerde kirletici maddeleri temizleyen detoksifiye edici enzimlerin üretimine yardımcı olurlar. Turunçgiller, C vitamini bakımından da yüksek olup vücutta toksik maddelerin su tarafından emilebilecek maddeler haline dönüştürülmesine yardımcı olur.
Su Tüketimi
Su tüketiminin yeterli olmasını sağlamak da çok önemlidir. Çünkü karaciğerin toksinleri vücuttan uzaklaştırılmasını sağlamak için suda çözünür bileşiklere dönüştürmesi ve idrarla vücuttan atılmasını sağlaması için yeterli su alımı esastır.