Kronik Hastalığı Kabullenmenin 6 Psikolojik Evresi
Hayatımıza hiç hastalanmayacak veya ölmeyecek gibi devam ederiz. Fakat hastalıklar ve ölüm hayatın bir gerçeğidir.
Bu dönemde hastalanan kişiler bu gerçeği kabul edip gerekliliklerini yerine getiremezler. Fakat bir hastalığın tanısı konduktan sonra gerçekleşen dönemler vardır. Bu basamakları bazı insanlar birkaç saat boyunca yaşarken, bazıları ömürleri boyunca atlatamazlar. İşte bu basamakları bilmeniz ve soğukkanlı davranmanız adına hastalığın kabul aşamasına gelinceye kadar geçen dönemler.
1. Şok dönemi, ilk tanışma
Bu dönemde hastalık tanısı konduktan sonra şok yaşanır. Olay idrak edilmeye çalışılır. Bu dönemde uyuşukluk ve yorgunluk hissi yaşanır; daha sonrasında bu dönem geçerek, kişi kendini toparlamaya başlayacaktır.
2. Kabul etmeme dönemi
Bu dönem ilk tanışma döneminin hemen arkasından gelir. Ve kafada soru işaretleri oluşmaya başlar. Kişi bir karışıklığın olduğunu, bu hastalığın kendinde olmayacağını iddia eder. Birçok insan bu dönemde alternatifleri değerlendirerek başka doktorlara gitmeye meyillidir. Bu dönem içerisinde kişinin inkârı ileri düzeylere kadar çıktıysa ve tedavi olmayı reddediyorsa mutlaka psikolojik ve psikiyatrik destek alınmalıdır. Kurulan iletişimle beraber kronik hastalığa sahip kişiler inkâr dönemini atlatmaktadırlar.
3. Öfke dönemi
Bu dönem inkâr duygusundan sonra kabullenme safhasıdır. İnkâr duygusu yerini içerlemeye ve öfke bırakır. Kişi kendine sürekli olarak “Neden ben?” sorusunu sorar. Rahatsızlığı rastgele ortamlarda dile getirmeye başlar. Var olan öfke herhangi bir kişiye değildir. Sadece bu hastalığın neden kendisinde olduğunadır. Bu süre içerisinde hasta yakınları bu öfkeyi kişisel olarak algılamamalıdır. Yakınların bu durumu kişisel olarak algılaması hastayı daha da öfkelendirecektir. Bu dönem içerisinde hastaları dinleyen kişiler olması, yargılamamaları, duygularını paylaşması, ilgi ve anlayış göstermeleri hastaları sakinleştirecektir.
4. Pazarlık dönemi
Pazarlık dönemi inkâr dönemini sağlıklı geçirememek ve öfke dönemini şiddetli geçirmenin bir ürünüdür. Bu dönemde kişi Allah’tan isteklerini iyilik içinde istemeye başlar. Pazarlık bir nevi ertelemedir. İyilik, içinde bir ödül içerir. “Çocuklarımın evlendiğini göreyim”, “Torunumun sünnetini göreyim” gibi iyi istekler barındırır. Bu süreç içerisinde pazarlık günü gelip çattığında eğer isteği olmazsa, kişi kendini suçluluk duygusu içinde bulur.
5. Depresif dönem
Öfke dönemini şiddetli geçiren veya pazarlık dönemini aktif geçiren hastalar depresyon dönemine geçerler. Bu dönem ikiye ayrılmaktadır; birincisi hastalık bazlı olarak eldeki her şeyi kaybetmek, ikincisi kayıplara yaklaşmak ile ortaya çıkan depresyon.
6. Kabullenme dönemi
Eğer hasta yukarıdaki dönemleri bir şekilde yardım alarak atlattıysa, artık kabullenme evresine gelmiş demektir. Bütün duyguları dolu dolu yaşamıştır. Bu dönem iyi bir dönem olarak düşünülmemelidir. Çünkü bu evrede nihai bir sessizlik bulunmaktadır. Kişi “Artık dayanamıyorum” diyerek savaştan vazgeçebilmektedir. Hastalık kabulü ve inkâr ederek ümidi canlı tutmak birbirinden çok farklıdır.
Kaynak:https://kisiselbasari.com