Baklagiller familyasından olan barbunya fasulyesi, Türk kültüründe fazlaca fazla tüketilen ve çeşitli şekillerde tarifi meydana getirilen bir besindir. Devletimizde daha fazlaca Ege ve Akdeniz bölgesinde yetişen barbunya kısmen Anadolu ve Karadeniz bölgesinde de yetiştirilebilmektedir. Dünyada ise yaygın olarak Çin, Hindistan, Meksika, Brezilya, ABD ve Brezilya’da üretilir. İlkbahar aylarında ekimi meydana getirilen barbunya yazları hasat edilir ve değişik bölgelere nakledilerek satılır. Oldukça sıhhatli ve doyurucu olan barbunya, bilhassa kış mevsiminde tüketilmek suretiyle yığın yapılır. Gıda kıymeti bu denli yüksek olan gıdaları, Anadolu insanı kışa hazırlık amacıyla muhafaza etmektedir. Böylece kışın, yazdan meydana getirilen hazırlıkları kolaylıkla tüketerek lüzumlu gıda maddelerinin organik şekilde vücuda alınmasını sağlamaktadır. Ülkemizin değişik bölgelerinde yetiştirilebilen barbunya, bununla birlikte sağlığa olan sayısız faydasından dolayı da sofralarımızın olmazsa olmaz öğünü haline gelmiştir.
BARBUNYA FAYDALARI
Baklagiller protein açısından fazlaca varlıklı olan gıdalardır. Et tüketmeden de vücudun gereksinim duyan proteini baklagillerden almak kısmen mümkün olabilir. Toprağın verdiği en kıymetli mucize olan barbunya, pembe ve beyaz benekli yapısıyla sıcak ve soğuk olmak suretiyle yenebilir. Yüksek protein ve vitaminler içeren barbunyanın insan sağlığına olan faydası yadsınamaz bir geçektir. Bilhassa son dönemlerde hamilelerin tüketmesi anne sağlığı ve bebeğin gelişmesi açısından fazlaca yararlı olduğu tespit edilmiştir. Minimum haftada 2 kez tüketilmesi ihtiyaç duyulan barbunyanın genel olarak sağlığa olan faydalarını sıralayacak olursak şöyledir:
– Kuvvetli bir antioksidan olan barbunya zararı olan maddelerin vücuttan atılmasını sağlar ve zehirlenmelerin önüne geçer.
– Antioksidan özelliği kanser hücrelerinin vücutta yayılmasına engel olur.
– Bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı korur.
– Protein açısından et kadar varlıklı olan barbunyayı vejetaryenlerin öğünlerinde yer vermesi muhakkak tavsiye edilir. Etten alamadıkları proteinleri en azından barbunyadan almaları gerekmektedir.
– Kemik gelişimini destek sunar ve güçlenmesini sağlar.
– Kas ağrılarına iyi gelmektedir.
– Romatizmal ağrıların geçmesine destek verir.
– Vücuda güç verir ve enerji deposudur.
– Kemik ve kas yapısını güçlendirip enerji verdiğinden sporcuların öğünlerinde ne olursa olsun barbunyaya yer vermesi gerekir.
– Hem protein hem de lif bakımından varlıklı olan barbunya fasulye, daha uzun süre tok hissetme ve iştahı kesmeye büyük katkı sunar. Böylelikle daha süratli kilo verdirir. Bel bölgesindeki yağların eritmede de barbunyanın tesiri oldukça fazladır.
– Vücudun lüzumlu olan gıda değerlerini karşıladığından sıhhatli beslenen ve aşırı oranda hayvansal ürün tüketmeyen kişilerin yemesi tavsiye edilir.
– Böbrek taşı oluşumuna engel olarak böbreklerin sıhhatli çalışmasına destek verir.
– Hücre yenilenmesine destek olarak hasar gören dokuları yeniler ve cilt kırışıklıklarını geciktirir.
– İçerdiği protein, karbonhidrat, magnezyum, potasyum, demir, bakır, vitamin ve minerallerle vücudun gereksinim duyan birçok besini organik ve sıhhatli şekilde almasının sağlar, muhakkak haftada minimum 2 kez tüketilmesi gerekir.
BARBUNYANIN HAMİLELERE OLAN FAYDALARI
Bebeğin anne karnındaki gelişimi ve anne sağlığının muhafaza edilmesi açısından oldukça mühim bir besindir. Hamile hanımlarda görülen kan değerlerinin düşmesi, hazımsızlık, baş dönmesi ve bulantıların yaşanmasına engel olur. İçerdiği vitamin, mineral ve proteinlerle annenin gereksinim duyan gıdaları karşılayarak sıhhatli bir hamilelik geçirmesine vesile olur.
BARBUNYA KULLANIM ALANLARI
Anadolu’da yetişen ve oldukça çok tüketilen barbunya, soğuk ve sıcak olmak suretiyle değişik şekillerde sofralarda yer verilmiştir. Barbunya yemeği, salatası, pilakisi yaygın olarak kullanılan pişirme yöntemlerindendir. Barbunya hazırlanırken gaz yapmaması için bir gece öncesinden suda bekletilmesi gerekir. Böylelikle mide ve bağırsak problemi yaşayan kişileri rahatsız etmeden tüketilebilir. Ek olarak, yemeği pişirmeye başlatınca da 1 çay kaşığı karbonat atılabilir.
100 GR BARBUNYA YEMEĞİNİN BESİN DEĞERLERİ
Karbonhidrat 22.81
Protein 8.67
Yağ 0.5
Lif 6.4
Kolesterol 0
Sodyum 2
Potasyum 403
Kalsiyum 28
Vitamin A 0
Vitamin C 1.2
Demir 2.94